Thế giới xung quanh ta: Ai Cập – Đất nước của những kỳ quan kiến trúc cổ đại nổi tiếng thế giới

thủ đô cairô – “thành phố nghìn tháp”

cairô là 1 trong những thành phố lớn nhất ở châu phi với tổng diện tích lên đến 214 km2. trong tiếng arập, cairo có nghĩa là “thắng lợi” và lịch sử xây dựng thành phố này liên quan đến việc du nhập của các dân tộc arập.

năm 641, người arập đánh chiếm khu vực sông nile, xây dựng nên thành phố cairô ngày nay.

năm 969, vương triều photima arập chinh phục ai cập, xây dựng thêm một thành phố mới khác là foctater nằm ở phía bắc. năm 973 vương triều này dời đô đến cairô.

khoảng giữa thế kỷ xiv, cairô phát triển nhanh chưa từng thấy, dân số lên tới 500.000 người, trở thành thành phố lớn nhất ở châu phi và tây á lúc bấy giờ. sau đó vài thế kỷ, cairô trải qua nhiều bước thăng trầm, lần lượt bị người thổ nhĩ kỳ, thực dân anh – pháp chiếm đóng.

năm 1922, ai cập đã trở thành vương quốc độc lập hoàn toàn.

vì thành phố cairô được người arập xây dựng nên khắp nơi trong thành đều mang kiến trúc và văn hóa hồi giáo. toàn thành phố hiện có hơn 1.000 nhà thờ mang nhiều màu sắc và hơn 1.000 tòa tháp. đây chính là lý do thành phố cairô được gọi là “thành phố nghìn tháp”.

tháp nhọn ở mỗi nhà thờ hồi giáo đều có phong thái khác nhau: tháp của vương triều patimah (thế kỷ x-xii) mang phong cách thuần phác cổ xưa; tháp của vương triều aaibu (thế kỷ xii-xv) có đỉnh tròn theo kiểu mũ vua được chạm khắc tinh xảo; tháp của vương triều mameluke (thế kỷ xv-xvi) trang hoàng tinh tế, cao vút uy nghi; tháp nhọn kiểu thổ nhĩ kỳ nhỏ và cao vút… những ngôi tháp được xây dựng trong khoảng thời gian gần đây lại mang dáng vẻ trang nghiêm, cao nhất trong số đó là tháp cairô. đứng trên đỉnh tháp, du khách có thể nhìn ngắm toàn bộ thành phố cairô.

kim tự tháp chéops – niềm tự hào của người dân ai cập

khi nhắc đến ai cập, không thể không nhắc đến những the pyramids (kim tự tháp), niềm tự hào của người dân nơi đây. ngày nay, kim tự tháp ai cập là kỳ quan kiến trúc cổ đại duy nhất còn tồn tại.

những kim tự tháp ở đất nước này luôn là điểm thu hút đông du khách. đến nay, ai cập đã phát hiện được khoảng gần 100 kim tự tháp lớn nhỏ. nổi tiếng nhất trong số đó là 3 kim tự tháp nằm ở cao nguyên giza, phía tây nam cairô. đặc biệt nhất về sự hùng vĩ và tráng lệ là kim tự tháp của nhà vua chéops (vương triều thứ 4 pharaon), được xây dựng vào khoảng thế kỷ 26 trước công nguyên.
kim tự tháp chéops có chiều cao 146,5m và 4 cạnh đáy, mỗi cạnh dài 230,5m. các mặt tháp ghép vào với nhau tạo nên một góc nghiêng 51 độ 51 phút so với mặt đất. khi chia chu vi hình vuông cho hai lần chiều cao của tháp, chúng ta có con số pi = 3,1416 và góc nghiêng 51 độ 51 phút 14 giây chính là con số arctg (4/pi). điều ngạc nhiên hơn nữa là sai số xây dựng chỉ khoảng 15mm đối với các chiều dài và 12 giây đối với các góc nghiêng. con số này ngày nay vẫn là sai số lý tưởng đối với các công trình hiện đại với sự trợ giúp của các thiết bị tiên tiến.

những người xưa đã dùng đến khoảng 2,3 triệu phiến đá để xây dựng nên kim tự tháp này trong thời gian khoảng 30 năm. mỗi phiến đá nặng từ 2 đến 4 tấn, có khối nặng đến 7 tấn. số đá xây nên kim tự tháp này đủ để làm một bức tường cao 3 mét đi vòng quanh nước pháp! hiện nay còn nhiều giả thiết trái ngược nhau về cách xây kim tự tháp. phải chăng kim tự tháp được xây bởi các vị thần linh?

bên cạnh kim tự tháp chéops có một pho tượng mặt người thân sư tử cao 20 m, dài 75 m, ngoài móng sư tử mặt trước được gọt giũa bằng đá. ở ai cập cổ, sư tử tượng trưng cho uy lực, tượng mặt người hình sư tử chính là khắc họa biểu trưng cho các pharaon. tượng sư tử mặt người cùng với kim tự tháp được xem là di tích mang tính tiêu biểu nhất của nền văn minh ai cập cổ và trở thành biểu tượng của ai cập. 

alexandria – thành phố biển nổi tiếng

cách cairô hơn 220km, thành phố alexandria nằm bên bờ địa trung hải với khí hậu tương đối dễ chịu, phong cảnh xanh, sạch.

tương truyền rằng alexander đại đế đã được đón chào tại ai cập như một đấng quân vương giải phóng. nhà vua đã đích thân chọn địa điểm và vạch ra ranh giới của thành phố alexandria mới. công cuộc xây dựng được bắt đầu vào năm 332 trước công nguyên theo bản quy hoạch của kiến trúc sư dinocrates người đảo rhodes. nhờ có vị trí địa lý thuận lợi và bến cảng được thiết kế hợp lý, alexandria đã trở thành một trong những nơi giao lưu lớn nhất của các tuyến đường thương mại và hàng hải thời cổ đại.

sau đó, một viên tướng của alexander đã trở thành nhà vua đầu tiên của triều đại ptolemy (tức ptolemy i). tôn trọng các thể chế dân sự và chính trị, các tín ngưỡng và tôn giáo địa phương, nhà vua này đã tạo lập tại ai cập một bầu không khí khoan dung và yên ổn, đặc biệt thuận lợi cho việc phát triển văn hóa. chính ptolemy i là người ra lệnh xây dựng ngọn hải đăng alexandria nổi tiếng và thư viện alexandria lớn nhất thời cổ đại.

ngày nay, du khách không còn được nhìn thấy ngọn hải đăng xưa nữa, thay vào vị trí đó là pháo đài qaitbey (năm 1479). vào cuối năm 1994, ông frank goddio được sự trợ giúp của viện khảo cổ phương đông và các nhà khảo cổ ai cập bằng thiết bị cộng hưởng từ hạt nhân đã tìm ra ngọn hải đăng bị chìm dưới đáy biển.

cùng chung số phận với ngọn hải đăng, vết tích của thư viện alexandria xưa cũng không còn. theo các nhà sử học, phần lớn các bộ sưu tập của thư viện đã bị thiêu hủy trong trận hỏa hoạn tàn phá hải cảng này khi hoàng đế la mã jules caesar đánh chiếm alexandria. tuy nhiên, niềm mơ ước của ptolemy i không phải đã vĩnh viễn bị chôn vùi khi trường đại học alexandria và chính phủ ai cập cộng tác với unesco và undp lên kế hoạch khôi phục lại thư viện này.