Thừa Thiên – Huế: Lấy “luật làng” xử vợ chồng sinh con thứ ba

Khoảng 4 năm trở lại đây, UBND xã Hương Toàn, huyện Hương Trà, tỉnh TT-Huế đề ra mức phạt đối với cặp vợ chồng sinh con thứ ba 5 tạ lúa, con thứ tư là 1 tấn và con  thứ năm là 1,5 tấn… khiến người dân rất bức xúc, nhưng chẳng ai dám chống lại.

Gia đình nào không đóng đủ tiền phạt sẽ luôn luôn nhận giấy mời này.

“Phép vua thua lệ làng”

Năm 1994, UBND xã Hương Toàn triển khai chính sách xã không có người sinh con thứ ba trở lên. Để thực hiện được chính sách này, xã đã thông qua cuộc họp dân, sau đó đưa ra mức xử phạt mỗi cặp vợ chồng sinh con thứ ba sẽ bị phạt 3 tạ lúa, thứ tư là 6 tạ… theo hình thức tăng dần, lúa được quy ra tiền tuỳ theo thị trường.

Năm 2006, mức phạt này được tăng lên 5 tạ đối với cặp vợ chồng nào sinh con thứ ba, thứ tư sẽ bị xử phạt 1 tấn và thứ năm phạt 1,5 tấn… Theo giá lúa người dân phải đóng 1 kg tương đương với 35 ngàn đồng, 5 tạ tương đương với 1,75 triệu đồng.

Ông Cao Văn Trang – Trưởng thôn Liễu Cốc Hạ, xã Hương Toàn cho biết, năm 2008 – 2009, toàn thôn có 6 cặp vợ chồng sinh con, trong đó sinh con thứ ba 5 trường hợp và 1 trường hợp sinh con thứ tư. Đến thời điếm này mới có 2 trường hợp nộp phạt, còn lại do điều kiện kinh tế khó khăn nên các gia đình vẫn chưa thực hiện. Cũng theo ông Trang, ở thôn Cổ Lão có anh Nguyễn Văn Hoàng sinh đến con thứ sáu bị xã phạt 3,8 tấn lúa, do vậy người dân trong thôn thường gọi là “cu 2 tấn”. Theo tâm sự của anh Hoàng, do muốn có một đứa con trai “nối dõi tông đường” nên mới ra cơ sự này. Hiện gia đình anh còn nợ ở xã 1,2 tấn nên UBND xã mời họp liên tục.

Trao đổi với chúng tôi, ông Tống Hồ Thanh Xuân – Phó chủ tịch UBND xã Hương Toàn cho biết: “Chúng tôi tăng mức xử phạt nhằm giảm thiểu sinh con thứ ba trở lên. Bên cạnh đó do tình hình kinh tế, giá cả thị trường tăng nên mức phạt cũng phải tăng theo. Ngoài ra, chúng tôi cũng áp dụng theo Quyết định 4043/2005 của UBND tỉnh về biện pháp thực hiện Chính sách Dân số – Kế hoạch hoá gia đình (DSKHHGĐ), Nghị quyết Hội nghị dân chính Đảng của xã và quy ước làng văn hoá”.

Tuy nhiên, xem Quyết định 4043 của UBND tỉnh TT-Huế, chúng tôi không thấy mức phạt nào dành cho người dân sinh con thứ ba trở lên. Bên cạnh đó, do làng văn hoá đề ra, nhưng tại giấy mời “Về việc giải quyết vi phạm chính sách DSKHHGĐ” lại do ông Tống Hồ Thanh Xuân – Phó chủ tịch phụ trách văn hóa – xã hội ký (?). Lẽ ra, giấy mời này phải do làng mời để xử lý, tại sao lại xã?

Nhiều người dân ở đây cho biết, những mức xử phạt này đều do xã chủ trì, sau đó đưa về thôn, người dân cứ thế thực hiện. Mặc dù xã vẫn chưa có một chế tài nào dành cho những gia đình không thực hiện đúng các mức xử phạt, nhưng người dân vẫn sợ “khó dễ” lâu dài, do vậy ai cũng “cúi đầu làm ngơ”.

Cao Văn Trang – Trưởng thôn Liễu Cốc Hạ tìm lại danh sách
những cặp vợ chồng bị phạt.

Trao đổi với chúng tôi, ông Ngô Văn Vinh – Giám đốc Trung tâm DSKHHGĐ huyện Hương Trà cho biết: “Xã không có chức năng xử phạt người dân. Với dân, chỉ tuyên truyền, vận động là chính, nếu xã làm vậy là sai”.

Phạt nặng, dân số vẫn tăng

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện trên toàn tỉnh TT-Huế không có xã nào áp dụng mức xử phạt người sinh con thứ ba như xã Hương Toàn. Các xã chỉ dừng lại ở mức tuyên truyền vận động người dân, tuy nhiên nhiều xã người dân vẫn chấp hành tốt về chính sách DSKHHGĐ.

Được biết, tại thôn Bình Dương (xã Hương Bình, huyện Hương Trà) mặc dù xã không áp dụng một chế tài nào nhưng người dân ở đây 5 năm liền không có người sinh con thứ ba. Tại thôn Bồ Hòn (thôn của người dân tộc thiểu số ở xã Bình Thành, huyện Hương Trà) 3 năm liền không có cặp vợ chồng sinh con thứ ba. Tuy nhiên, tại xã Hương Toàn, mặc dù đưa ra mức xử phạt khắt khe, nhưng hàng năm tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên vẫn cao. Theo bảng thống kê của xã, năm 2007 có 57 cặp vợ chồng sinh con thứ ba trở lên và năm 2008 cũng gần 50 cặp.

Theo ông Xuân, Hương Toàn là một xã nghèo, người dân có thu nhập thấp, tiền xử phạt các cặp sinh con thứ ba trở lên được xã đưa vào đầu tư xây dựng cộng đồng và chi trả cho hoạt động tuyên truyền dân số.

Sử dụng “luật làng” để xử phạt với mức cao không phải là một biện pháp mang lại hiệu quả, mà chỉ để lại gánh nặng cho người dân. UBND xã cần có cách thức tuyên truyền vận động để mỗi người dân hiểu đúng, hiểu đủ và tuân thủ Pháp lệnh Dân số mới là điều rất cần thiết.