Truy thu thuế đối với xe Van nhập khẩu: Bộ Tài chính – Kiến nghị “hảo hộ” ai?

Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 3594/VpCp- KTTH thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ đồng ý với kiến nghị của Bộ Tài chính về biện pháp xử lý thuế đối với các loại xe ô tô chở người nhưng được doanh nghiệp khai là xe tải Van nhập khẩu trong thời gian qua.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ GTVT và các cơ quan thống nhất đề ra biện pháp xử lý đối với các trường hợp tương tự theo nguyên tắc trên để bảo đảm kiểm soát, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi gian lận thương mại, trốn thuế.

Xe Van hút khách Việt Nam vì giá rẻ và kiểu dáng cũng bắt mắt

Mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với đề xuất của Bộ Tài chính như vậy. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp nhập khẩu xe ôtô Van vẫn chưa thực sự tâm phục khẩu phục và xung quanh vấn đề này vẫn còn nhiều quan điểm trái chiều từ chính những cơ quan chức năng.

trống đánh xuôi, kèn thổi ngược

Theo nhận định của Tổng cục Hải quan- Bộ Tài chính, một số dòng xe Matiz và Kia Morning mà một số doanh nghiệp nhập khẩu không phải là xe tải VAN như khai báo mà là xe chở người và thuộc nhóm 8703. Nghĩa là những chiếc xe này nếu được phép nhập khẩu vào Việt Nam sẽ phải chịu 3 loại thuế gồm 83% thuế nhập khẩu 45% tiêu thụ đặc biệt và 10% VAT thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế đối với xe chở người, loại 5 chỗ ngồi (mức thuế cao hơn đối với xe tải VAN).

Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm- cơ quan có trách nhiệm quản lý chuyên ngành về các chủng loại xe lại có quan điểm khác. Theo Cục Đăng kiểm, hiện có 3 căn cứ để xác định ôtô Van nhập khẩu thuộc loại chở hàng hay chở người, đó là căn cứ theo Tiêu chuẩn VN 7271:2003 do Bộ Khoa học công nghệ ban hành; căn cứ vào các tài liệu kỹ thuật, catalog của nhà sản xuất và căn cứ vào kết cấu nguyên bản của xe khi kiểm tra thực tế. Ngoài ra, Cục Đăng kiểm cũng viện dẫn kết quả giám định của Viện Khoa học hình sự- Bộ Công an trên cơ sở giám định một số xe tải Van được Công ty TNHH thương mại Thiên phúc An trưng cầu, khẳng định: “Ngoài hình dáng bên ngoài giống nhau, thì kết cấu bên trong của 2 loại xe có đặc điểm khác hẳn nhau. Các kết cấu của xe Van là nguyên bản, phù hợp với sản xuất hàng loạt; không phải được hoán cải từ xe Matiz 5 chỗ”. “trong quá trình kiểm tra, chỉ những ôtô Van chở hàng có kết quả thoả mãn cả 3 điều kiện trên (phù hợp TCVN 7271:2003, phù hợp catalog của nhà sản xuất, có kết cấu khoang chở hàng nguyên bản, không có bất kỳ dấu hiệu thay đổi nào thì mới được xác nhận là ôtô tải Van”- Cục Đăng kiểm khẳng định:

Vẫn điệp khúc: Không quản được thì “cấm”?

Như vậy, có thể thấy, việc đồng loạt áp cùng một mức thuế đối với các doanh nghiệp nhập khẩu xe tải Van chở hàng với xe chở người 5 chỗ là không có cơ sở. Việc áp thuế phải căn cứ trên xác nhận chủng loại xe của Cục Đăng kiểm, nhưng do thống nhất về chủng loại xe nên điều quan trọng là cơ quan chức năng phải có bằng chứng về việc doanh nghiệp nhập khẩu hoán cải thì doanh nghiệp mới buộc phải nộp thuế và truy thu. Chưa kể, Nghị định số 12/2006/NĐ-Cp của Chính phủ quy định cấm nhập khẩu xe hoán cải, doanh nghiệp nhập khẩu sẽ bị tịch thu, thậm chí bị truy tố, thì việc Bộ Tài chính yêu cầu doanh nghiệp truy thu thuế là sai nguyên tắc, hay “phạt cho tồn tại”?.

Theo một số doanh nghiệp nhập khẩu, sau khi Bộ Tài chính quyết định truy thu thuế đối với xe tải Van, đến nay đã hơn 1 năm, hàng loạt xe tải Van đang bị “đắp chiếu” gửi tại kho ngoại quan, do không được hải quan xác định nguồn gốc. Nhiều doanh nghiệp đã phải “bấm bụng” nộp số thuế bị truy thu để được làm thủ tục cho các lô hàng tiếp theo. Số tiền thiệt hại của các doanh nghiệp nhập khẩu xe Van hiện đã lên tới trên 34 tỉ đồng, chưa kể tiền truy thu thuế. trong khi vẫn phải chịu tiền lưu kho bãi, lãi vay phát sinh hàng ngày, chất lượng của xe ngày càng xuống cấp do thời gian, mưa nắng…

Có một nguyên nhân dẫn đến việc xe tải Van tiêu thụ mạnh tại thị trường Việt Nam là do loại xe này có kiểu dáng cũng khá đẹp và có giá thấp hơn hẳn (chỉ khoảng một nửa) so với ôtô chở người với kiểu dáng tương tự, nên thời gian qua ở Việt Nam đã xảy ra hiện tượng, sau khi mua và đăng ký lưu hành, một số chủ xe đã tự ý thay đổi kết cấu bên trong khoang chở hàng, lắp thêm ghế để chuyển thành ôtô chở người. Đây là hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ và có thể bị xử phạt. Để ngăn chặn và hạn chế hiện tượng xe tải Van lắp thêm ghế thành xe chở người, Cục Đăng kiểm đã có công văn 408/ĐKVN gửi các cơ quan đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước, yêu cầu không đăng kiểm cho các loại xe trên. Để dễ dàng cho việc kiểm soát, tại Tp. Hồ Chí Minh, phòng CSGT cũng đã áp dụng biện pháp cấp biển số đăng ký xe khác nhau cho nhóm xe tải (trong đó có xe tải Van) và xe chở người.

Bộ Tài chính “bảo hộ” cho ai?

Một điều nữa cũng cần nói thêm ở đây là trong khi các doanh nghiệp nhập khẩu xe Van phải điêu đứng vì chính sách thuế thiếu nhất quán của Bộ Tài chính thì từ tháng 9/2007 đến nay, Liên doanh sản xuất ôtô Vidamco vẫn được phép nhập khẩu linh kiện, phụ tùng về lắp ráp loại xe tải Van tương tự, hiệu Chevrolet Spark, đang tiêu thụ rất mạnh trên thị trường với giá bán cao hơn hẳn xe nhập khẩu. Loại xe này cũng không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 50%. Như vậy, việc Bộ Tài chính áp đặt mức thuế suất thuế TTĐB đối với xe tải Van nhập khẩu chẳng khác nào như bảo hộ cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sản xuất tại Việt Nam. Còn người dân thì chưa biết đến bao giờ mới có ôtô giá rẻ để đi