Về vụ sụt lở hai con đập tại huyện Mê Linh: Sẽ sớm đưa ra xử lý trước pháp luật

Theo kết quả kiểm tra sự cố hai tuyến ngầm (gọi tắt là hai con đập) công trình hệ thống tưới thủy lợi vùng bãi xã Văn Khê và tráng Việt (Mê Linh) vừa được Sở NN&pTNT Hà Nội báo cáo với UBND thành phố thì từ tư vấn thiết kế, chủ đầu tư, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công… đều có  sai sót. Chính vì vậy hai đập vừa nghiệm thu đã bị sụt lở.

Hồ sơ: Thiếu đủ thứ

Theo báo cáo kết quả kiểm tra đến nay, nhiều thủ tục hồ sơ pháp lý thi công hai con đập trên địa bàn xã Văn Khê và tráng Việt vẫn còn thiếu. Nhiều văn bản thủ tục như báo cáo thẩm định hồ sơ mời thầu xây lắp; báo cáo thẩm định kết quả đấu thầu; hợp đồng tư vấn khảo sát (đập Văn Khê); chủ trương đầu tư; tờ trình xin phê duyệt báo cáo kinh tế, kỹ thuật xây dựng công trình; tờ trình thẩm định báo cáo kinh tế, kỹ thuật, duyệt kế hoạch đấu thầu xây lắp… (đập tráng Việt) chưa bàn giao cho cơ quan chức năng kiểm tra. Có những hồ sơ quan trọng như quyết định phê duyệt nhiệm vụ khảo sát, thiết kế; thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công – dự toán; lựa chọn tư vấn khảo sát, thiết kế; hợp đồng tư vấn khảo sát, thiết kế; quyết định chỉ định thầu tư vấn giám sát thi công… không có. Điều này cho thấy, UBND huyện Mê Linh là cơ quan được UBND tỉnh Vĩnh phúc trước đây phân cấp phê duyệt chọn hình thức chủ đầu tư quản lý dự án là vượt quá năng lực của cấp xã (Văn Khê và tráng Việt). Sở NN&pTNT cho rằng, vì trình độ cán bộ non kém nên UBND xã Văn Khê và tráng Việt chưa thực hiện hết và đúng chức năng, nhiệm vụ của chủ đầu tư theo quy định, thành lập ban quản lý dự án không đủ điều kiện năng lực, việc lựa chọn đơn vị tư vấn thiết kế không đúng trình tự, dẫn đến thiếu các hồ sơ thủ tục pháp lý cần thiết. Quá trình khởi công hai con đập lại chưa có giấy phép xây dựng, mặc dù trước đó, Sở NN&pTNT tỉnh Vĩnh phúc yêu cầu làm thủ tục để được cấp phép theo quy định tại khoản 1, Điều 25 Luật Đê điều nhưng chủ đầu tư không thực hiện. Khi phát hiện thiết kế không bảo đảm an toàn và có văn bản báo cáo của nhà thầu giám sát thi công nhưng chủ đầu tư không báo cáo cấp quyết định đầu tư xem xét.

Sai kỹ thuật, cẩu thả trong thi công

Theo kết quả kiểm định của trung tâm Khoa học và triển khai kỹ thuật thủy lợi, trường Đại học Thủy lợi, đơn vị được thuê triển khai kiểm tra, đánh giá, xác định mức độ, nguyên nhân, trách nhiệm dẫn đến sự cố thì từ tư vấn thiết kế, thẩm định bản vẽ thi công, giám sát thi công và nhà thầu thi công đều sai sót gây nên sự cố công trình. Cả hai con đập một lúc đảm nhiệm việc giữ nước, cho nước tràn qua, vừa làm đường giao thông nhưng khâu thiết kế lại chưa tính toán hết các nhiệm vụ của công trình và tính toán độ ổn định không đúng với điều kiện thực tế làm việc của đập. trong thiết kế không đưa ra các chỉ tiêu cơ lý của vật liệu đắp đập và quy trình rải vải địa kỹ thuật trong thi công bảo vệ mái đập. Thân đập chỉ để lỗ thoát nước ở thượng lưu nhưng hạ lưu lại không có biện pháp thoát nước đã tạo điều kiện cho lượng nước thấm nhiều vào thân đập làm tăng áp lực và đường bão hòa trong thân đập dâng cao. Đây là một trong những nguyên nhân đẩy nổi các tấm bê tông, gây sự cố công trình. trong khi đó, khâu thẩm định thiết kế bản vẽ thi công lại quá cẩu thả, cơ quan thẩm định mới chỉ căn cứ vào số liệu và kết quả tính toán của đơn vị tư vấn thiết kế để kết luận mà chưa kiểm tra, xem xét sự phù hợp các quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng của hồ sơ thiết kế và các số liệu tính toán.

Quá trình thi công cũng nhiều lỗi, nhất là công đoạn đắp đập. trung tâm Khoa học và triển khai kỹ thuật thủy lợi xác định ngẫu nhiên 6 vị trí, tất cả độ đầm chặt không bảo đảm yêu cầu thiết kế. Không chỉ có vậy, bê tông mặt ngầm một số vị trí chiều dày chưa đủ. Qua kiểm tra 12 mẫu, trung tâm Khoa học và triển khai kỹ thuật thủy lợi phát hiện có 6 mẫu đủ chiều dày, còn lại 6 mẫu thiếu so với chiều dày thiết kế. trong khi đó, khâu giám sát thi công xây dựng được xem là quan trọng, nhưng thật lạ lùng, nhà thầu giám sát chỉ bố trí 1 cán bộ giám sát cả 2 công trình ở cùng một thời điểm nên giám sát không chặt. Kết luận của Sở NN&pTNT khẳng định, nhà thầu giám sát không kiểm tra bãi vật liệu dùng để đắp đập đối chiếu với tiêu chuẩn loại đất đắp đập cho phép. Ngoài ra, chưa thực hiện việc kiểm tra các thí nghiệm hiện trường của nhà thầu thi công nên đất đắp đập thực tế không đủ độ chặt thiết kế, việc kiểm tra xử lý tiếp giáp giữa các lớp đất đầm không tốt gây ra hiện tượng thấm dị thường.

Hiện UBND Tp đang chỉ đạo các cơ quan chức năng tiếp tục đánh giá cụ thể mức độ sai phạm của các đơn vị có liên quan đến sự cố hai con đập tại huyện Mê Linh để sớm đưa ra xử lý trước pháp luật. Bên cạnh đó, UBND Tp cũng giao cho huyện Mê Linh tiếp tục theo dõi diễn biến sự cố, có giải pháp bảo vệ an toàn cho người và phương tiện khi qua lại trên hai con đập.