Nông thôn Việt Nam thiếu quy hoạch

Theo nhận định của Bộ Xây dựng, trong những năm gần đây Nhà nước đã có nhiều chương trình, chính sách để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp, nông thôn và bước đầu đã đạt được những thành tựu hết sức có ý nghĩa, làm thay đổi cơ bản bộ mặt nông thôn. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng nông thôn còn yếu kém và không đồng bộ, cả về hạ tầng kỹ thuật và công trình công cộng đầu mối cũng như trong điểm dân cư. Kết cấu hạ tầng chưa bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế theo hướng phát triển thương mại dịch vụ và công nghiệp hoá khu vực nông thôn; thiếu các công trình công cộng, dịch vụ liên vùng; cơ cấu hạ tầng  liên vùng nối kết giữa các thị trấn, giữa thị trấn với khu vực nông thôn nhìn chung còn yếu kém. Hiện nay nhiều nơi việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn chủ yếu được xem xét đáp ứng nhu cầu trước mắt và nhanh chóng bị lạc hậu trong quá trình phát triển.

Diện mạo nông thôn đã khang trang hơn.

Cũng theo Bộ Xây dựng, sản xuất nông nghiệp hiện nay phổ biến là ruộng đất manh mún, thiếu hạ tầng kỹ thuật thiết yếu… nên rất khó cho phát triển sản xuất hàng hóa. Nhiều cơ sở chăn nuôi, ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, chế biến nông sản, thực phẩm… đang phát triển xen kẽ trong khu dân cư là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường nông thôn và gia tăng dịch bệnh.

Đặc biệt, việc cấp đất cho các cơ sở sản xuất công nghiệp, dịch vụ mới còn tùy tiện, không theo khu, cụm tập trung dẫn đến hậu quả không chỉ lãng phí đất, làm tăng giá thành xây dựng mà còn gây ô nhiễm tới đời sống và những vùng sản xuất nông nghiệp lân cận, cản trở xây dựng nền nông nghiệp xanh và sạch. Xây dựng nhà ở dân cư phát triển tự phát, kiến trúc thiếu trật tự và thường rập khuôn theo kiểu kiến trúc đô thị, cảnh quan môi trường sinh thái bị phá vỡ và hủy hoại, nét văn hóa truyền thống (thể hiện qua kiến trúc và nếp sống) của các dân tộc dần bị mai một.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng chủ yếu là do thiếu quy hoạch hoặc quy hoạch chưa đồng bộ, thiếu quy chế quản lý và chế tài đủ mạnh trong thực hiện quy hoạch, sự yếu kém về trình độ quản lý của cán bộ…