Lấp & đào

Vừa qua, trong buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ NN&pTNT về giải pháp chống ngập lụt cho Thủ đô trong mùa mưa bão, Chủ tịch UBND Tp Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã thừa nhận năng lực thoát nước ở khu vực nội thành là rất thấp. Ông Thảo cho rằng, Dự án thoát nước Hà Nội (hai giai đoạn) với tổng vốn đầu tư vay của nước ngoài là 9.000 tỷ đồng, thực hiện từ 1998 cho đến hết năm 2013, đến nay đã bộc lộ nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế đã và đang diễn ra hiện nay, nên cứ mưa lớn như trận mưa ngày 13/7 (lượng mưa là 160mm/2 giờ) là không tiêu thoát được. Và cho dù khi Dự án hoàn thành, thì Tp cũng chỉ có khả năng tiêu thoát được lượng mưa 310mm/2 ngày. Vì thế, theo ông Thảo, Hà Nội cần có một giải pháp khác thông minh hơn, chứ không chỉ bơm nước từ chỗ ngập nhiều sang chỗ ngập ít! Rồi ông đề xuất cần nghiên cứu xây “bụng chứa nước” cho Tp như nhiều nước đã làm. Ý tưởng của người đứng đầu Hà Nội đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Bộ trưởng Bộ NN&pTNT, bằng việc ông hứa chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu khoa học của Bộ nghiên cứu ý tưởng này?!

Đúng là việc làm hệ thống SMART bằng tuynel ngầm trong lòng Tp để chứa nước và tiêu thải nước không còn mới mẻ trên thế giới. Ở Kuala Lumpur (Malaysia) người ta đã bỏ ra hơn 600 triệu USD để xây dựng gần 10km tuynel có đường kính 12m để làm nơi chứa nước khi Tp bị úng ngập, còn bình thường thì đây là đường giao thông ô tô chạy hai chiều… Thế nhưng, Kuala Lumpur là Tp nằm trên miền đất trũng, không có được một địa thế cao ráo như Hà Nội. Với điều kiện địa hình được thiên nhiên ưu đãi bởi một hệ thống các con sông cùng hàng trăm ngàn hồ đầm, ao… thì lẽ ra đó phải là những “bụng chứa nước” khổng lồ, hữu hiệu nhất. Nhưng tiếc rằng, chúng ta đã không biết trân trọng báu vật mà thiên nhiên đã ban tặng. Mười năm trở lại đây, Hà Nội cứ mưa lớn là ngập, chỉ cần một trận mưa lớn kéo dài trong 2 giờ là các đường phố trong nội đô thành những con sông! Tại sao lại như vậy? Không khó trả lời. Đó là sự yếu kém trong công tác quy hoạch xây dựng đô thị, sự phát triển nóng vội của quá trình đô thị hóa, sự buông lỏng quản lý đến vô trách nhiệm của chính quyền các cấp, sự coi thường pháp luật, xuống cấp về văn hóa của một bộ phận không nhỏ cư dân Tp. Hơn 1/3 số hồ đầm ao đã bị bức tử để lấy mặt bằng xây dựng. Các dòng sông bị bồi lấp và ô nhiễm bởi rác thải, phế thải do con người cố tình gây ra… hè phố, bờ hồ, bờ sông bị bê tông hóa… làm hạn chế tối đa khả năng thẩm thấu nước mưa. Tất cả những điều đó là nguyên nhân dẫn đến thực trạng úng ngập của Thủ đô ngày hôm nay. Nước ta còn rất nghèo, đời sống nhân dân dù đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều triệu người sống dưới mức trung bình. Chúng ta đã đầu tư 9.000 tỷ đồng – tức là hơn 450 triệu USD – để xây dựng cải tạo hệ thống tiêu thoát nước mà vẫn không hiệu quả, Thủ đô vẫn úng ngập khi có mưa lớn là điều rất đáng suy nghĩ? Và bây giờ, nếu như ý tưởng  xây dựng “bụng chứa nước” ngầm được thực hiện, thì có lẽ vốn đầu tư cũng phải ngót nghét 600 triệu USD hay hơn nữa như nước Malaysia láng giềng.

Và cứ như thế, câu chuyện lấp và… đào và cả đi vay tiền để giải quyết vấn đề tiêu thoát nước của Tp ngàn năm tuổi này chưa biết đến khi nào có hồi kết!