|
Hanoinet – Nạn “cơm tù” cách đây vài năm đã được các cấp, ngành ra tay dẹp bỏ và đã cơ bản chấm dứt. Tuy nhiên, để bảo đảm ATGT cho lái xe khách cũng như đáp ứng nhu cầu ăn nghỉ cho người dân đi xe khách đường dài, Cục Đường bộ phối hợp với cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) đã lập quy hoạch trạm dừng nghỉ trên địa bàn toàn quốc.
Đã có các điểm dừng nghỉ cho khách, nhưng mang tính tự phát
Để đối phó với nỗi lo sợ của hành khách về nạn “cơm tù”, nhiều doanh nghiệp vận tải đã có nhiều cách làm rất hay, như tính tiền ăn ngay vào giá thành vé, từ đó đến các nhà hàng ven đường hành khách chỉ việc ăn những suất ăn được đặt trước. Cũng có những doanh nghiệp nghiên cứu tuyến đường mà tuyến xe của đơn vị mình chạy qua, từ đó liên kết với các nhà hàng ven đường để mỗi khi xe vào dừng nghỉ, hành khách có thể nghỉ ngơi, đi vệ sinh miễn phí và muốn ăn gì thì ăn với mức giá chấp nhận được. Bên cạnh đó, để cạnh tranh và thu hút khách, hiện có rất nhiều nhà hàng ven các tuyến quốc lộ đã nghĩ ra đủ chiêu để thu hút các lái xe khách ghé quán của mình. Cụ thể trên tuyến Quốc lộ 1, khi các bác tài xe khách lái xe vào các quán thì được phục vụ ăn uống miễn phí với các món ăn do lái xe tự gọi, các nhà hàng còn có chỗ tắm dành riêng cho lái xe. Còn tại tuyến Quốc lộ 5, lái xe khi cho xe và khách vào nghỉ tại Hải Dương, bên cạnh việc được phục vụ ăn uống miễn phí, trước khi xe chạy, lái xe còn được chủ quán mang quà ra tận xe để tặng riêng.
Tuy nhiên, hầu hết các điểm gọi là điểm dừng nghỉ trên chủ yếu là của tư nhân, do đó họ tập trung vào kinh doanh bán hàng, còn các vấn đề khác hầu như không được lưu tâm. Theo khảo sát của JICA về mức độ hài lòng của khách đi xe với các hàng quán dọc các tuyến quốc lộ cho thấy, hành khách rất không hài lòng với điều kiện vệ sinh. Cụ thể về vệ sinh hàng quán, có tới 56% số người được hỏi đều cho rằng điều kiện vệ sinh hàng quán tồi, đặc biệt có 6% hành khách đưa ra nhận xét là… kinh khủng. Đối với các nhà vệ sinh tại các hàng quán thì có tới 58% hành khách đánh giá là tồi và có 15% hành khách cho rằng nhà vệ sinh cho khách thật kinh khủng. Cũng qua khảo sát, đa số hành khách đều có nhu cầu dừng nghỉ ven đường khi đi xe khách và có tới 86% khách được hỏi đều muốn xe dừng nghỉ với khoảng cách từ 2 -4h xe chạy.
Cần ít nhất 80 – 100 trạm dừng nghỉ
Ông Kunio Hatanaka, trưởng đoàn nghiên cứu của JICA cho biết, từ nghiên cứu trong những năm qua cho thấy, việc xây dựng các trạm dừng nghỉ dọc các tuyến quốc lộ là rất cần thiết. Bởi hiện nay, rất nhiều nước trên thế giới đã xây dựng và sử dụng có hiệu quả các trạm dừng nghỉ cho người đi xe khách liên tỉnh góp phần giảm TNGT và tạo tâm lý thoải mái cho người đi xe khách. “Trong báo cáo quy hoạch tổng thể trạm dừng nghỉ tại Việt Nam chúng tôi đưa ra con số đến năm 2015, cần từ 80 -100 trạm dừng nghỉ với khoảng cách 200km có 1 trạm , ít nhất mỗi tỉnh có 1 trạm và đến năm 2020 thì cứ 100km lại có 1 trạm có thể đặt cả trên các tuyến tỉnh lộ. Các trạm dừng nghỉ có 5 chức năng cơ bản gồm nghỉ ngơi thư giãn, cung cấp thông tin, điểm nhấn cảnh quan, quản lý giao thông đường bộ và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội địa phương. Mỗi trạm đều phải có nhà vệ sinh sạch sẽ, góc thông tin nghỉ ngơi, phòng trưng bày bán sản phẩm…” – ông Kunio Hatanaka nói.
Ngoài ra, để dự án xây dựng các trạm dừng nghỉ có hiệu quả, JICA đã triển khai thí điểm 3 trạm dừng nghỉ tại 3 tỉnh là Hòa Bình, Ninh Bình và Bắc Giang. Bà Chu Thị Hằng, đoàn nghiên cứu JICA cho biết, để triển khai các trạm tại 3 tỉnh trên, chúng tôi đã tổ chức tập huấn cho nhân viên phục vụ tại các trạm về cung cách phục vụ, hiểu được chức năng và dịch vụ của trạm. Ngoài ra, chúng tôi cũng đưa ra tiêu chí các trạm phải bảo đảm các chức năng công cộng và cung cấp dịch vụ như một công trình đường bộ công ích. Đồng thời khuyến khích cộng đồng địa phương cùng tham gia giới thiệu các sản phẩm đặc sắc của địa phương cho hành khách, cung cấp các sản phẩm đồng thời tạo việc làm và thu nhập cho người dân địa phương. Đến nay tại các trạm đã giới thiệu, bán cho du khách đồ gốm ở Hòa Bình, đồ thêu ở Ninh Bình… đồng thời các trạm còn phục vụ tốt nhu cầu ăn uống, nghỉ ngơi của hành khách đi xe khi vào trạm.
Trần Quý