Sau khi hoàn tất phá dỡ tòa “Hàm cá mập”, lực lượng chức năng Hà Nội tiếp tục tiến hành tháo dỡ và chỉnh trang một số hạng mục phụ, công trình tạm của nhà hàng Thủy Tạ, đồng thời di dời bãi xe trên đường đôi Đinh Tiên Hoàng nhằm mở rộng quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục. Hoạt động này diễn ra trong bối cảnh thành phố đang tập trung phục hồi mỹ quan, giữ gìn các giá trị kiến trúc cổ và nâng cấp không gian công cộng trung tâm thủ đô.
Chiều 11/8, các công nhân tiến hành tháo dỡ các phần chắp vá, mái tôn và những hạng mục không phù hợp với kiến trúc gốc của nhà hàng Thủy Tạ, đồng thời hoàn thiện mặt bằng, đảm bảo tính thống nhất của quảng trường. Theo quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 đã được phê duyệt, khu vực quảng trường sau cải tạo sẽ rộng gần 14.000 m2, mang lại không gian mở và cảnh quan hài hòa hơn cho khu vực hồ Hoàn Kiếm.
Thực hiện phân kỳ cải tạo và chỉnh trang
Trong giai đoạn đầu (phân kỳ 1), phường Hoàn Kiếm đã phá dỡ tòa nhà “Hàm cá mập” và tiến hành chỉnh trang đầu hồi tòa nhà số 7-9 Đinh Tiên Hoàng. Khu vực này sẽ được lắp dựng màn hình LED hiện đại, đồng thời cải tạo mặt đứng công trình trên các tuyến phố Đinh Tiên Hoàng, đoạn phố Cầu Gỗ và đầu phố Hàng Đào. Các hạng mục không phù hợp trước đó bị tháo bỏ để trả lại hình hài kiến trúc truyền thống và đảm bảo tầm nhìn thông thoáng ra hồ.
Song song với việc phá dỡ công trình, lực lượng chức năng đã di dời bãi xe, phá dải phân cách trên đường đôi Đinh Tiên Hoàng, đồng thời giữ nguyên hệ thống cây xanh hiện hữu. Phương án phân luồng giao thông được triển khai hợp lý, kết hợp bố trí chậu cây di động sát mép vỉa hè, vừa tạo cảnh quan xanh vừa thuận tiện cho người dân trong các ngày cuối tuần. Mặt nền quảng trường cũng được thảm bê tông, tạo cốt phẳng với mái dốc về phía bờ hồ, vừa tăng tính thẩm mỹ vừa đảm bảo an toàn.
Kế hoạch phân kỳ 2 và không gian ngầm
Trong phân kỳ 2, phường Hoàn Kiếm sẽ nghiên cứu bố trí các yếu tố kiến trúc cảnh quan như tháp ánh sáng, hạng mục ngầm và tái thiết mặt đứng các tuyến phố xung quanh khu vực nghiên cứu. Ngoài ra, quy hoạch tổng thể còn dự kiến lát đá toàn bộ khu vực quảng trường, bổ sung các tiện ích đô thị và các hạng mục phục vụ cộng đồng.
Về không gian ngầm, dự kiến xây dựng khoảng 3 tầng hầm dưới quảng trường chính. Tầng hầm 1 sẽ dành cho không gian văn hóa, thương mại; tầng hầm 2 và 3 phục vụ đỗ xe, đáp ứng nhu cầu giao thông trong khu vực trung tâm. Lối ra vào xe cơ giới được nghiên cứu bố trí từ phố Cầu Gỗ, gần tòa nhà số 7 Đinh Tiên Hoàng, trong khi các lối đi bộ lên xuống tầng hầm sẽ được bố trí linh hoạt xung quanh quảng trường, theo phương án thiết kế được cấp thẩm quyền phê duyệt.
Phục hồi vẻ đẹp cổ kính của nhà hàng Thủy Tạ
Nằm ngay sát Hồ Gươm, nhà hàng Thủy Tạ là một biểu tượng kiến trúc cổ gần 100 tuổi của thủ đô. Công trình này được xây dựng từ năm 1935 và khánh thành vào năm 1936, trải qua gần một thế kỷ, vẫn giữ được nét độc đáo, trở thành điểm đến quen thuộc của người dân và du khách. Tòa nhà uốn cong theo mép bờ hồ, dài khoảng 50 m với diện tích hơn 600 m2, mang hình dáng giống như một con thuyền neo đậu.
Theo thiết kế nguyên gốc, tầng hai không có mái ngói mà sử dụng các cột trụ làm giàn hoa, tạo không gian thoáng đãng để khách thưởng thức nước uống và ngắm cảnh Hồ Gươm. Tầng một được bố trí mở cửa ra vào linh hoạt, kết hợp các khung cửa sổ lớn. Hàng hiên sát mặt hồ trở thành điểm nhấn thu hút khách, vừa kết nối con người với thiên nhiên, vừa giữ nét duyên dáng cổ kính của kiến trúc Việt Nam xưa.
Kiến trúc của nhà hàng Thủy Tạ theo kiểu Á – Đông, với mái cong nhẹ, hệ thống cột tròn thả xuống mặt nước, tạo cảm giác lãng mạn, thanh thoát. Sau năm 1954, công trình được khai thác làm nhà hàng, bổ sung mái ngói và cửa kính tầng hai, giữ nguyên phần tầng một mở thoáng. Toàn bộ bố cục kiến trúc dựa trên “đường cong” tự nhiên của hồ, vừa hài hòa cảnh quan vừa tôn vinh giá trị lịch sử.
Ý nghĩa văn hóa và cảnh quan đô thị của nhà hàng Thủy Tạ
Nhà hàng Thủy Tạ không chỉ là công trình kiến trúc độc đáo mà còn là một phần ký ức sống của Hà Nội. Từ đây, du khách có thể nhìn toàn cảnh Hồ Gươm, bao gồm Tháp Rùa, đền Ngọc Sơn và những tuyến phố cổ quanh hồ. Công trình gợi nhớ những câu chuyện cổ tích, những khoảnh khắc yên bình giữa lòng một thủ đô nhộn nhịp, đổi thay từng ngày.
Trải qua gần một thế kỷ, nhà hàng vẫn là biểu tượng quen thuộc, điểm nhấn cảnh quan quan trọng của Hồ Gươm, đồng thời là minh chứng sống về sự kết hợp giữa giá trị lịch sử và nhu cầu hiện đại của đô thị. Việc chỉnh trang và bảo tồn công trình trong khuôn khổ mở rộng quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục vừa bảo vệ di sản, vừa nâng cao trải nghiệm không gian công cộng cho người dân và du khách.
Kết hợp giữa hiện đại và truyền thống
Hoạt động phá dỡ các hạng mục không phù hợp, di dời bãi xe và chỉnh trang mặt bằng quảng trường được thực hiện đồng bộ, nhằm cân bằng giữa phát triển đô thị và bảo tồn di sản. Các yếu tố hiện đại như màn hình LED, thảm bê tông cốt phẳng và tiện ích ngầm được kết hợp khéo léo với kiến trúc cổ, đảm bảo tầm nhìn, không gian xanh và an toàn giao thông. Đồng thời, việc giữ nguyên các cây xanh hiện hữu và bố trí chậu cây di động tạo cảnh quan sinh động, mang lại trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên cho người dân.
Hoàn thiện giai đoạn đầu
UBND Hà Nội đặt mục tiêu hoàn thành giai đoạn 1 chỉnh trang quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục trước ngày 2/9, đồng thời hoàn tất di dời các công trình phía Đông. Công trình “Hàm cá mập” đã bị tháo dỡ, khu vực nhà số 7-9 Đinh Tiên Hoàng đang được cải tạo và chỉnh trang, phục hồi mỹ quan. Qua đó, không gian xung quanh nhà hàng Thủy Tạ sẽ trở nên thông thoáng, hài hòa với cảnh quan hồ, đồng thời tạo điểm nhấn cho quảng trường lịch sử giữa trung tâm Hà Nội.
Hồ Hoàn Kiếm và vai trò kiến trúc đô thị
Hồ Hoàn Kiếm, diện tích khoảng 12 ha, chu vi 1,7 km, là trái tim của Hà Nội với giá trị lịch sử và văn hóa lớn. Việc bảo tồn, chỉnh trang các công trình xung quanh hồ, đặc biệt là nhà hàng Thủy Tạ, không chỉ phục vụ nhu cầu du lịch, vui chơi mà còn góp phần nâng cao giá trị cảnh quan đô thị, duy trì bản sắc kiến trúc truyền thống. Sự kết hợp giữa không gian mở quảng trường và kiến trúc cổ giúp du khách dễ dàng tiếp cận, đồng thời bảo vệ các yếu tố văn hóa đặc trưng của thủ đô.