Nghề gì cho nông thôn?

Đề án đào tạo 1 triệu lao động cho nông dân đang được nhiều người quan tâm không chỉ do tầm quan trọng của nó đối với sự nghiệp CNH, HĐH đất nước mà còn vì niềm hạnh phúc của hàng triệu gia đình nông dân đang đánh vật với trời đất để kiếm tìm miếng cơm manh áo. Các cơ quan Nhà nước liên quan đang gấp rút hoàn chỉnh đề án để trình Chính phủ trong nay mai. Hàng chục triệu con người đang hồi hộp chờ đợi những biến đổi lớn lao ấy sẽ đem lại những nụ cười cho mái ấm của gia đình mình.

Tuy nhiên, để thực hiện được một dự án có tầm chiến lược quan trọng như vậy không hề dễ dàng. Dạy nghề gì cho nông dân bây giờ? Dạy xong liệu họ có thể tự kiếm được việc làm không? Sản phẩm họ làm ra liệu có nơi tiêu thụ không? Hiện tượng “tái mù nghề” sẽ được khắc phục như thế nào để nâng cao hiệu quả của các chương trình đào tạo?…

Theo Bộ NN&PTNT thì có tới 105 nghề thuộc 7 nhóm nghề sẽ được đào tạo ngắn hạn cho nông dân như mộc, sản xuất-chế biến, kỹ thuật nông-lâm nghiệp, chăn nuôi, thuỷ lợi, thú y… Một phần ba số lao động sẽ được đào tạo sản xuất nông nghiệp tiên tiến, hiện đại. Số còn lại sẽ chuyển sang lao động phi nông nghiệp hoặc phục vụ xuất khẩu lao động.

Theo sách thì như thế nhưng triển khai như thế nào lại muôn trùng gian nan. Hội Nông dân Việt Nam thì mong muốn đến năm 2013, tất cả các tỉnh thành đều có các Trung tâm dạy nghề cho nông dân. Các nhà doanh nghiệp thì lại cho rằng chính họ mới là người có thể đào tạo tốt nhất cho nông dân vì họ nắm đầu ra, tạo công ăn việc làm. Còn ở các địa phương thì lại mắc phải căn bệnh “học mà không áp dụng được”, đào tạo không gắn với tập quán sản xuất của từng địa phương, từng vùng miền nên không lo được đầu ra…

Thực ra, việc đào tạo nghề cho nông dân không gì ngoài mục tiêu nâng cao chất lượng lao động để tạo ra một năng suất lao động cao hơn, lao động có hiệu quả hơn và họ có cơ hội để thu nhập nhiều hơn. Thực tiễn đã chứng minh rằng hàng chục nghìn doanh nghiệp vừa và nhỏ hình thành trong mỗi năm là những nơi đào tạo hiệu quả nhất cho những thanh niên nông thôn ở khắp các vùng trong cả nước. Các doanh nghiệp đều có mục tiêu đầu tư, có ngành nghề cụ thể, có chương trình ngắn hạn và dài hạn…, tựa như các trung tâm đào tạo tự nguyện nằm ở khắp các vùng miền. Nếu đề án đào tạo 1 triệu lao động cho nông dân được đặt vào tay hàng trăm nghìn “Trung tâm đào tạo tự nguyện” ấy, Nhà nước có chính sách hỗ trợ kinh phí khi những lao động mới của doanh nghiệp đủ điều kiện cấp chứng chỉ nghề do Nhà nước đề ra.

Thiết nghĩ, làm được như vậy, chắc chắn nguồn kinh phí của Nhà nước sẽ được sử dụng hiệu quả hơn so với việc cứ nhăm nhăm đi xây trường lớp, thuê thầy mượn thợ mà chưa biết được đầu ra cho lao động ấy như thế nào.