Nghịch lý cấp sổ đỏ tại Hà Nội: Người cần không có, người có không cần

Sở TN&MT Hà Nội cho biết, đến nay Tp đã cơ bản hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất (sổ đỏ) với 890 nghìn giấy chứng nhận (GCN), tương đương  90% số giấy cần cấp. Tuy nhiên, hiện công tác cấp GCN vẫn còn một số vướng mắc cần được tháo gỡ nhằm tạo thuận lợi cho người dân và dễ cho công tác quản lý của các cơ quan chức năng.

Theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa – phó giám đốc Sở TN&MT, do tồn tại của lịch sử, việc sử dụng nhà, đất trên địa bàn Tp trong nhiều năm qua hết sức manh mún, với nhiều đối tượng sử dụng, nhiều loại hình sở hữu nhà nên cũng có nhiều sự biến động. Mặt khác, công tác quản lý đất đai, nhà cửa trước đây bị buông lỏng: cơ quan nhà nước không có hồ sơ, thiếu cơ sở quản lý, 90% chủ sử dụng đất không có hoặc không lưu giữ được giấy tờ, tình trạng giao đất trái thẩm quyền, lấn chiếm đất công, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng, xây dựng không phép, tranh chấp nhà đất xảy ra ở nhiều nơi, đặc biệt có nhiều vụ việc nghiêm trọng nên Hà Nội đã phải đối mặt với không ít khó khăn khi tổ chức triển khai các nội dung quản lý nhà nước về đất đai.

Một khó khăn nữa trong việc cấp GCN hiện nay là trên địa bàn Hà Nội còn khoảng 30 nghìn trường hợp không đủ điều kiện cấp GCN quyền sử dụng đất ở. trong đó, chủ yếu là các trường hợp nằm trong hành lang bảo vệ công trình công cộng có hành lang bảo vệ; các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai đã bị cơ quan chức năng hay chính quyền các cấp quyết định xử lý nhưng đến nay chưa xử lý được; các trường hợp lấn chiếm, không có giấy tờ; nằm trong hành lang bảo vệ đê, di tích lịch sử văn hóa, công trình an ninh, quốc phòng. Có một thực tế là đa phần các trường hợp nói trên hiện đang sử dụng làm đất ở và nhiều trường hợp đã xây dựng nhà ở kiên cố. Do đó, nếu không giải quyết cấp GCN các trường hợp này luôn gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai và quản lý trật tự xây dựng.

Bên cạnh đó, ở Hà Nội cũng đang tồn tại tình trạng nghịch lý là có khoảng gần 10 nghìn GCN đã được cấp nhưng dân chưa đến nhận. Nguyên nhân là do người sử dụng đất được cấp GCN từ năm 2005 đến nay phải nộp nghĩa vụ tài chính theo giá đất mới cao hơn từ 10 – 15 lần so với giá đất của năm 2004 nên chưa có khả năng nộp lệ phí trước bạ. Vả lại, đa phần các hộ dân này chỉ sử dụng để ở, không có nhu cầu sang, nhượng, mua bán nên họ cũng chẳng “tội” gì lại phải bỏ ra cả mấy chục triệu đồng để lấy một tờ giấy rồi lại cất vào góc tủ.

trước vấn đề này, Sở TN&MT Hà Nội đang đề nghị các bộ, ngành liên quan nghiên cứu trình Chính phủ cho hướng giải quyết đối với từng trường hợp cụ thể, như cho phép được ghi nợ cả lệ phí trước bạ khi cấp GCN đến khi người dân thực hiện các quyền của người sử dụng đất phải trả nợ như Chính phủ đã cho phép trước đây. Đồng thời, Hà Nội cũng kiến nghị Quốc hội sớm sửa Luật Đất đai theo quy trình cấp GCN được nhanh gọn, tập trung một đầu mối là Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện trực thuộc Văn phòng đất đai cấp tỉnh để cập nhật, chỉnh lý kịp thời những biến động về nhà cửa, đất đai để vừa tiện cho công tác quản lý, vừa dễ cho việc sử dụng của người dân.