Nguy cơ tái lạm phát: Không thể lơi lỏng !

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 6 đã tăng 0,55% so với tháng 5. Tính chung 6 tháng đầu năm, CPI đã tăng 2,68% so với tháng 12 năm trước và tăng 10,27% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nếu không chủ động ngay từ bây giờ thì việc kìm giữ lạm phát ở nước ta
dưới 10% trong năm 2009 là vô cùng khó khăn.

Trước hết, cần phải khẳng định một điều rằng, mức tăng 0,55% của chỉ số CPI trong tháng 6 đã chặn được đà giảm phát của các tháng trước đó và 2,68% cũng là mức tăng khá thấp so với các năm trước, đặc biệt là đầu năm 2008 – khi lạm phát ở mức đỉnh điểm. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm ngoái, 10,27% vẫn là một con số tương đối cao.

Nguy cơ tái lạm phát là điều đã được khẳng định, cho dù mục tiêu của Chính phủ là sẽ kiềm giữ lạm phát ở dưới mức 10% trong năm 2009 và mục tiêu này, theo các chuyên gia kinh tế là hoàn toàn có thể đạt được, nếu có những biện pháp đề phòng tái lạm phát một cách hợp lý.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Ân, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế – xã hội Quốc gia cho rằng, có ba yếu tố tác động đến CPI trong 6 tháng đầu năm, đó là việc tăng giá nhiên liệu; ảnh hưởng của chính sách kích cầu đầu tư và tiêu dùng; và việc tăng lương cơ bản hồi đầu tháng 5. Trong số này, theo ông Ân, cần đặc biệt chú ý đến những ảnh hưởng của chính sách kích cầu đầu tư và tiêu dùng.

“Việc kích cầu đầu tư thông qua việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, cùng với gói hỗ trợ lãi suất làm lượng tiền trong lưu thông tăng là một trong những yếu tố dẫn tới CPI có xu hướng tăng trở lại trong quý II vừa qua”, ông Ân nhận định và cho rằng, việc kích cầu đầu tư, hỗ trợ lãi suất cần phải thực hiện đúng hướng, có trọng tâm, trọng điểm và nguồn tiền cần được sử dụng hiệu quả. Lúc ấy, nguồn tiền này sẽ kích thích sản xuất – kinh doanh trong nước, tạo nguồn hàng phong phú, tạo việc làm, nâng cao thu nhập của người lao động, góp phần làm cho lạm phát lắng dịu và giá cả ổn định hơn.

Đáng nói là, những yếu tố này cũng chính là những nguyên nhân có thể khiến tái lạm phát có thể quay trở lại trong những tháng cuối năm và đầu năm 2010. Nguyên nhân là gần đây, giá dầu thô trên thị trường thế giới liên tục tăng, gây áp lực tăng giá trong nước. Cộng thêm các yếu tố tác động trong nước, như tăng lương tối thiểu từ tháng 5, tiêu dùng tăng trở lại và việc Chính phủ tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường với một số hàng hóa, dịch vụ, như xăng dầu, nước sạch… có thể khiến giá các mặt hàng khác tăng lên, tạo nên một mặt bằng giá mới trên thị trường.

Cũng theo ông Lê Đình Ân, việc thời gian qua, một lượng tiền lớn đã được tung ra để thực hiện các gói kích cầu, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, trong khi sản xuất trong nước vẫn chưa hồi phục, có thể dẫn tới việc mất cân đối tiền – hàng và vì vậy, giá cả sẽ tăng. Hơn thế, với những lắng dịu của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, mặt bằng giá thế giới, nhất là giá xuất khẩu cũng được dự báo sẽ tăng trở lại vào cuối năm… “Tất cả những yếu tố này cho thấy rằng, vấn đề lạm phát cần được theo dõi chặt chẽ để có những phản ứng chính sách đúng đắn và kịp thời”, ông Ân nói và dự báo rằng, CPI cả năm 2009 sẽ ở mức 7,51%. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng lạm phát có thể sẽ ở mức cao hơn, nếu những biện pháp kiểm soát giá không được chú ý. 

Đồng quan điểm này, căn cứ trên những động thái của thị trường tài chính, TS Nguyễn Đại Lai cho rằng, mặt bằng lãi suất nói chung cần điều hành theo xu hướng ổn định và nghiêng về thái độ giảm áp lực gây lạm phát. Theo TS Nguyễn Đại Lai thì đến nay, sau hơn 6 tháng dường như cả thế giới cùng nới lỏng tiền tệ để chống suy giảm kinh tế, lãi suất đã giảm thấp tới mức không còn ý nghĩa kích hoạt kinh tế được nữa và lượng tiền mặt lớn đã thực sự tung vào lưu thông, làm cho giá trị sức mua của nhiều đồng tiền chủ chốt trong thanh toán quốc tế đã giảm rất mạnh khiến nó phải “cư trú” vào vàng, vào đầu cơ lòng vòng trong thị trường tài chính và di chuyển tìm nơi đầu tư có lợi hơn ở ngoài lãnh thổ, mà Việt Nam cũng là một điểm đến khá hấp dẫn…

“Diễn biến tiếp theo do đó chắc chắn sẽ tạo áp lực lạm phát mang tính toàn cầu. Một chu kỳ tăng lãi suất điều hành mới cũng đã, đang và sẽ diễn tiến theo quy luật ở quy mô thế giới. Thị trường tài chính trong nước cần chủ động đón trước xu hướng này để không bị động trong việc chống lạm phát. Nếu không chủ động ngay từ bây giờ thì việc kìm giữ lạm phát ở nước ta dưới 10% trong năm 2009 là vô cùng khó khăn”, TS Nguyễn Đại Lai phân tích.