|
Bước khởi đầu bao giờ cũng khó khăn. Trong việc tạo lập quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp, chúng ta đang ở bước khởi đầu. Tuy vậy, Nhà nước sẽ không phải đầu tư liên tục mà chỉ đầu tư một lần, quỹ nhà này sẽ được sử dụng luân chuyển. Theo sự vận động, phát triển của xã hội, sẽ có những người thoát khỏi diện thu nhập thấp và có điều kiện để mua những căn nhà tiện nghi hơn. Vấn đề là làm sao để quản lý quỹ nhà này một cách hiệu quả, làm sao để hỗ trợ của nhà nước đến đúng đối tượng có thu nhập thấp.
Sở hữu cần rõ ràng
Theo ông Nguyễn Văn Tuân, Chủ tịch Hội đồng quản trị TCty CP Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam – Vinaconex, cần dứt khoát với vấn đề sở hữu, người được mua nhà thu nhập thấp phải có quyền sở hữu. Tuy nhiên, ở đây là sở hữu có hạn chế. Hạn chế về thời gian đối với căn hộ là điều rất quan trọng, nếu không có nhu cầu ở nữa thì người chủ sở hữu phải bán lại nhà cho nhà nước để nhà nước bán cho người khác có thu nhập còn thấp. Tuy sở hữu căn hộ, nhưng người mua nhà không được bán ra ngoài để thu chênh lệch, làm mất ý nghĩa hỗ trợ, bù đắp của nhà nước cho dạng nhà ở này. Giá mua cũng như giá bán được tính theo thời gian sử dụng còn lại của căn hộ, khấu hao thời gian đã sử dụng.
Cần xác định sở hữu hạn chế vì quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp nhận được sự trợ lực của nhà nước, được dành cho nhiều ưu đãi về đất, lãi suất, thuế… Nhà nước sẽ không phải liên tục đổ tiền để xây dựng quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp và cũng không lấy đâu ra đất, ra vốn để xây dựng. Quản lý tốt sẽ tạo ra được vòng luân chuyển quỹ nhà từ người không còn nhu cầu sang người có nhu cầu. Có như vậy, mục tiêu xây dựng quỹ nhà này mới được thông suốt từ chính sách đến thực thi, đi vào cuộc sống.
Một vấn đề không kém phần quan trọng, đó là công tác quản lý trong quá trình vận hành, sử dụng nhà. Theo ông Tuân, cần chỉ rõ đơn vị nào quản lý, quản lý ra sao để tránh thất thoát, lãng phí.
Chung tay
Để thực thi việc tạo dựng quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp, không chỉ một ngành, một cấp có thể làm được. Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì, song trách nhiệm của địa phương là rất lớn. Các địa phương triển khai chương trình cần tạo điều kiện thuận lợi về quỹ đất, đầu tư hạ tầng xã hội, các dịch vụ thương mại. Chỗ ngủ, chỗ ở mới là một vế, vế khác là tạo điều kiện để người có thu nhập thấp tiếp cận các hạ tầng xã hội, dịch vụ tốt để giảm chi phí chi tiêu.
Vậy, doanh nghiệp ngành xây dựng có trách nhiệm gì đối với chương trình này? Ông Tuân bộc bạch, doanh nghiệp cần xác định đây là dạng dự án phi lợi nhuận hoặc lợi nhuận rất nhỏ, đòi hỏi trách nhiệm, lương tâm của doanh nghiệp với xã hội. Doanh nghiệp cần đúc rút kinh nghiệm để đưa các công nghệ, vật liệu tốt với giá thành thấp để giảm giá thành, bảo đảm tiến độ cho các dự án xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp.
Liên quan đến hiệu quả và giảm giá thành cho dự án, cần tổ chức cuộc thi để tìm ra kiến trúc đẹp, bố trí phù hợp, tiết kiệm năng lượng, công năng hiệu quả; công nghệ ứng dụng, vật liệu, xây lắp tốt cả về chất lượng và giá cả. Cơ quan chủ trì việc nàychính là Bộ Xây dựng. Bên cạnh đó là sự chung sức, chung tay của các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các trường, viện nghiên cứu, các chuyên gia, kỹ sư… nhằm tìm ra các thiết kế đẹp, đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng; giải pháp giảm giá thành. Rõ ràng, cần rất nhiều điều kiện để nhà ở cho người có thu nhập thấp đạt mục tiêu không thấp về chất lượng.
Minh Thu