Những dòng kênh chết ở thành Vinh

Những dòng kênh trong xanh ở Tp Vinh giờ đây không còn nữa, thay vào đó là những dòng nước đen kịt, bốc mùi hôi thối nồng nặc, nước kênh chảy tới đâu người dân lãnh đủ tới đó.

Sống chung với nước thải

Nhiều năm nay mùi hôi thối của kênh Bắc đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng của người dân Tp Vinh (Nghệ An), nước của dòng kênh thối này chảy tới đâu người dân lãnh đủ tới đó. Dòng kênh là nơi tập kết tất cả rác thải, nước thải từ các phường, xã phía Bắc Tp Vinh: Hưng Đông, Hưng Lộc, Quán Bàu, Hà Huy Tập… đổ về. Chỉ tay vào dòng nước đen ngòm, đặc quánh, ông Nguyễn Văn Hoài, khối 15, p.Hà Huy Tập bức xúc: “Mùa mưa còn đỡ, mùa hè nước thải, rác thải ứ đọng hôi không tài nào chịu được. Sống ở đây như cực hình. Đã nhiều lần bà con phản ánh lên chính quyền nhưng tình hình ô nhiễm vẫn không được cải thiện”.

Nước thải từ các nhà máy xả thẳng ra hệ thống kênh mương. Ảnh: ĐN

Tại các kênh khác trên địa bàn Tp Vinh, tình trạng ô nhiễm cũng diễn ra nghiêm trọng không kém, các con kênh đều là những điểm đen về ô nhiễm. Kênh Đông Vinh chảy qua p.Đông Vĩnh là một điển hình, nước kênh này quanh năm đen ngòm, lòng kênh đầy rác thải. Đặc biệt là đoạn chạy qua khu vực chợ Đông Vĩnh con kênh nhỏ này phải oằn mình hứng chịu tất cả rác thải và nước thải từ khu chợ. Chị Lê Thị Lan, một tiểu thương kinh doanh ở chợ Đông Vĩnh hồn nhiên nói: “Rác đổ xuống kênh sẽ trôi đi nơi khác, ai bị ô nhiễm chứ mình có bị ảnh hưởng gì đâu mà lo. Vả lại, ai ở đây buôn bán cũng làm như vậy cả nhưng có thấy bị nhắc nhở hay xử phạt gì đâu”.

Sống chung với ô nhiễm là cảnh ngộ chung mà nhiều người dân sống bên bờ kênh phải chấp nhận. Ví như hệ thống kênh bao bọc xung quanh thành cổ Vinh dài hàng chục ki-lô-mét dường như bị bỏ rơi, nước dòng đen ngòm, bốc mùi hôi thối nồng nặc, hai bên cây cối um tùm, nhiều đoạn dòng chảy bị chặn đứng bởi cả núi rác thải. Bác Nguyễn Hữu Bình, khối 4, p.Cửa Nam cho biết: “Dòng kênh trở thành túi chứa rác thải và nước thải từ các phường Cửa Nam, Đội Cung, Lê Lợi, Quang trung… đổ về. Những ngày bình thường còn đỡ chứ ngày nắng hay động trời mùi thối bốc lên nồng nặc không chịu nổi. Để đảm bảo sức khỏe chắc phải bán nhà đi chỗ khác”.

Do môi trường thường xuyên bị ô nhiễm nên người dân đã phải nghĩ ra nhiều cách để đối phó, tuy nhiên tất cả đều vô hiệu trước sự tấn công của rác thải, nước thải. “Để tránh mùi hôi nhiều nhà đều phải lắp cửa kính và đóng kín cả ngày nhưng vẫn bó tay trước mùi hôi và đám ruồi muỗi. Mua thuốc về xử lý thường xuyên, thế nhưng chỉ bơm thuốc được vài hôm thì đâu lại vào đấy”, anh Hồ Minh Lãm ở khối 9, p.trường Thi, nhà gần mương thoát nước số 3 – bức xúc.

Thiếu hệ thống xử lý nước thải

Là đô thị loại I thế nhưng đến nay Tp Vinh vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Hiện tất cả nước thải sinh hoạt, nước thải từ các nhà máy, KCN trên địa bàn đều xả trực tiếp ra hệ thống kênh mương nội thị. Bởi vậy, việc kênh mương trở thành túi chứa chất thải là điều khó tránh khỏi và việc hàng ngàn hộ dân phải chấp nhận sống chung với ô nhiễm cũng là điều hiển nhiên. Bên cạnh đó, việc hệ thống kênh mương ở Tp Vinh trở thành những dòng kênh  mương chết còn xuất phát từ sự thiếu ý thức của một bộ phận không nhỏ người dân. Ở các khu dân cư đều có điểm thu gom rác thải nhưng nhiều nơi người dân vẫn xem kênh mương là “thùng rác của nhà mình”, vì vậy cứ có rác là đổ xuống kênh mương hết. “Đem đi xa chi cho mệt, nhà sát kênh, có rác thì đổ xuống đó cho tiện, nước chảy nó trôi đi cả mà”, chị Liên, nhà cạnh mương thoát nước số 2 ở p.trung Đô vô tư nói.

Tình trạng ô nhiễm hệ thống kênh mương ở Vinh đã kéo dài nhiều năm nay, đe dọa trực tiếp đến đời sống của hàng ngàn hộ dân. Cho dù người dân đã nhiều lần phản ánh bức xúc lên chính quyền các cấp nhưng cho tới thời điểm này, những lời kêu cứu đó vẫn không có kết quả. Hệ thống kênh mương đang ngày ngày phải oằn mình gánh một lượng nước thải, rác thải lớn.

Ông trần Quang Lâm, Chủ tịch UBND p.Hà Huy Tập cho biết: “Là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ sự ô nhiễm của kênh Bắc, trước đây hàng năm phường phải bỏ ra hàng trăm triệu đồng cùng với hàng nghìn ngày công để nạo vét, phát quang dòng kênh. Giờ kinh phí không có, chúng tôi muốn làm vệ sinh cũng chịu. Năm nào phường cũng có văn bản kiến nghị lên các cơ quan chức năng về xử lý tình trạng ô nhiễm nhưng đều không được giải quyết”.

Hệ thống kênh mương đang bị “bức tử”, đời sống hàng ngàn người dân thành Vinh đang bị đe dọa. Mong rằng thời gian tới các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An và Tp Vinh sớm có giải pháp cứu hệ thống kênh mương trên địa bàn.