KTĐT – Đây là nhận định của Đoàn khảo sát môi trường của HĐND TP sau chuyến làm việc với các quận, huyện, khu chế xuất, làng nghề. Ô nhiễm môi trường ở nhiều nơi, nhiều khu vực cả ở nông thôn đến thành thị, cả ở các cơ sở sản xuất công nghiệp riêng rẽ, sản xuất nhỏ lẻ đến các khu công nghiệp (KCN) tập trung, làng nghề và cả trong sinh hoạt.
Nước thải độc hại xả vô tư
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, hiện thành phố mới có năm trạm thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt (Kim Liên, Trúc Bạch, Mỹ Đình 2, Nội Bài, Bắc Thăng Long – Vân Trì). Tuy nhiên, trạm xử lý nước thải khu đô thị Bắc Thăng Long-Vân Trì được bàn giao từ tháng 2/2005 nhưng đến nay vẫn chưa có nước thải thu gom để xử lý.
Đa số các khu, cụm, điểm sản xuất công nghiệp tập trung chưa có trạm xử lý nước thải hoặc có nhưng không hoạt động hay hoạt động không hiệu quả. Hiện mới có 1/10 KCN tập trung (KCN Bắc Thăng Long) và 3/25 cụm công nghiệp vừa và nhỏ (Cầu Giấy, Ngọc Hồi, Phùng Xá) là có trạm xử lý nước thải. Đó là chưa kể nhiều cơ sở sản xuất thuộc diện phải có trạm xử lý nước thải riêng nhưng không có trong thiết kế hoặc có thì không đầu tư (KCN Quang Minh, Ngọc Hồi). Đáng lo ngại là nước thải bệnh viện. Cho tới nay mới có 8/48 bệnh viện và trung tâm y tế do thành phố quản lý có trạm xử lý nước thải, số còn lại đều xả thẳng ra môi trường. Kinh hoàng hơn là tình trạng phân bùn bể phốt (kể cả phân bùn bể phốt ở các cơ sở y tế, bệnh viện) do không được quản lýchặt chẽ nên nhiều đơn vị làm dịch vụ hút phân bùn bể phốt đã xả thẳng ra môi trường bên ngoài hoặc bán cho các cơ sở nuôi cá…
Nước thải là vậy, còn rác thải thì có tới 30-40% chất thải nguy hại chưa được thu gom, xử lý. Hiện tượng đổ trộm rác, phế thải ra đường phố cũng khá phổ biến. Khu vực Hà Tây cũ vẫn còn tới 11 huyện người dân đổ rác tại các bãi lộ thiên hoặc đổ xuống các ao, hồ.
Vi phạm muôn hình vạn trạng
Theo Kết luận thanh tra số 1999/BKH ngày 9/1/2009 của Bộ Kế hoạch-Đầu tư đối với ba KCN Nam Thăng Long; Hà Nội-Đài tư; Sài Đồng B thì cả ba khu này đều chưa có trạm xử lý nước thải tập trung. Trong đó, KCN Nam Thăng Long còn tận dụng cả đất đã quy hoạch trồng cây xanh và khoảng mở công cộng để xây trụ sở làm việc của chủ đầu tư và cho công ty TNHH in Hà Phát thuê làm nhà xưởng. KCN Hà Nội – Đài Tư cũng cho công ty Việt Á thuê 2.700m2 đất trên phần đất quy hoạch xây dựng trạm xử lý nước thải để xây nhà xưởng và xây nhà cho thuê trên lô đất B2 là khu quy hoạch trồng cây xanh.. KCN Sài Đồng B thì hoạt động hơn 10 năm nhưng chủ đầu tư vẫn chưa được cấp phép xử nước thải ra môi trường…Một số cơ sở vi phạm “nhờn” với mức xử phạt và hàng ngày vẫn tái diễn như cơ sở chế biến da Ngọc Hồi, một số cơ sở chế biến nông sản ở làng nghề Dương Liễu (Hoài Đức). Tuy nhiên, băn khoăn hiện nay là nhiều cụm, điểm công nghiệp, doanh nghiệp thuộc diện phải có trạm xử lý nước thải nhưng vẫn không xây dựng theo quy định ngay khi lập quy hoạch và thiết kế. Ngược lại, nơi có quy hoạch thiết kế như KCN Quang Minh, Ngọc Hồi lại chưa đầu tư. Ngay việc thực hiện Quyếtđịnh 64/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường ở Hà Nội cũng vẫn quá chậm. Hiện 8 cơ sở chưa hoàn thành việc xử lý theo chỉ đạo của Thủ tướng. Cũng theo quyết định này, năm 2007 phải hoàn thành xây dựng các trạm xử lsy nước thải ở hai bệnh viện Đống Đa và Phụ Sản, tuy nhiên, đến nay, cả hai trạm này vẫn chưa được khởi công…
Để từng bước cải thiện môi trường ở Thủ đô, nhất là khi kỷ niệm 1000 năm Thăng Long đang đến gần, thành phố cần sớm chỉ đạo xây dựng quy hoạch tổng thể về quản lý và bảo vệ môi trường. Trước mắt thực hiện ngay việc xử lý nước thải, rác thải tại các KCN, làng nghề, bệnh viện, cơ sở y tế. Đồng thời có kế hoạch, lộ trình thực hiện di rời nghĩa trang Văn Điển, các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; xây mới và mở rộng các khu xử lý rác, nhà máy chế biến rác… Tuy nhiên, quan trọng vẫn là nâng cao nhận thức của mỗi người và để làm được điều này, theo các nhà quản lý phải có chế tài xử lý nghiêm đối với những trường hợp gây ô nhiễm hoặc cố tình không chấp hành quy định về môi trường.
Minh Hoàng
