Với quan điểm quản lý tổng hợp chất thải rắn (Ctr) là trách nhiệm chung của toàn xã hội, phấn đấu tới năm 2050, tất cả các loại Ctr phát sinh đều được thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý triệt để bằng những công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường và hạn chế khối lượng Ctr phải chôn lấp đến mức thấp nhất. Đây là nội dung chính của Chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp Ctr đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 mà Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành (Quyết định số 2149/QĐ-TTg ngày 17/12/2009).
“Người gây ô nhiễm phải trả tiền” Theo quyết định này thì quản lý Ctr phải được thực hiện theo phương thức tổng hợp, nhằm phòng ngừa, giảm thiểu phát sinh chất thải tại nguồn là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, tăng cường tái sử dụng, tái chế để giảm khối lượng chất thải phải chôn lấp. Quản lý tổng hợp Ctr phải đáp ứng theo nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền”. Theo đó, các tổ chức, cá nhân phát sinh chất thải, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường có trách nhiệm đóng góp kinh phí, khắc phục, bồi thường thiệt hại. Từ các quan điểm trên, chiến lược đặt ra mục tiêu đến năm 2025, 100% các đô thị có công trình tái chế Ctr thực hiện phân loại tại hộ gia đình; 100% tổng lượng Ctr sinh hoạt đô thị, 100% tổng lượng Ctr công nghiệp không nguy hại và nguy hại, 90% tổng lượng Ctr xây dựng đô thị và 90% lượng Ctr phát sinh tại các điểm dân cư nông thôn được thu gom và xử lý đảm bảo môi trường. Lượng túi nilon sử dụng tại các siêu thị và trung tâm thương mại sẽ giảm 85% so với năm 2010. Để đạt được các mục tiêu trên, nhiệm vụ đặt ra là phải phòng ngừa và giảm thiểu phát sinh Ctr; thúc đẩy phân loại Ctr tại nguồn; đẩy mạnh thu gom và vận chuyển Ctr; tăng cường tái sử dụng, tái chế chất thải…
Quy hoạch xây dựng khu xử lý Ctr tới phường, xã Để thực hiện các mục tiêu trên, giải pháp chiến lược được đưa ra là quy hoạch quản lý Ctr. Theo đó, sẽ lập và thực hiện quy hoạch xây dựng khu liên hợp xử lý Ctr cho các vùng kinh tế của cả nước. Tất cả các tỉnh thành trong cả nước sẽ lập và thực hiện quy hoạch quản lý Ctr; trong đó, xây dựng và thực hiện quy hoạch xây dựng khu xử lý Ctr tới tận phường, xã. Song song với quy hoạch quản lý Ctr là các giải pháp về hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật và cơ chế chính sách về quản lý Ctr; thiết lập cơ sở dữ liệu và hệ thống quan trắc dữ liệu về Ctr toàn quốc; thúc đẩy nghiên cứu khoa học và một biện pháp hết sức quan trọng là tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Cụ thể, xây dựng và thực hiện các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích tham gia vào các hoạt động phân loại tại nguồn, giảm thiểu, tái chế tái sử dụng Ctr, hạn chế sử dụng túi nilon, không đổ rác bừa bãi… Đưa giáo dục môi trường vào các cấp học; thực hiện các hoạt động thí điểm, các sáng kiến giúp quản lý Ctr tốt hơn. Quỹ tái chế Ctr cũng sẽ được thành lập nhằm hỗ trợ cho các hoạt động giảm thiểu và tái chế Ctr. Đồng thời, huy động mọi nguồn vốn đầu tư cho công tác quản lý Ctr, tìm kiếm hỗ trợ từ các nguồn vốn ODA… Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2025 sẽ có 10 chương trình thực hiện chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp Ctr được hoàn thành. |
Quản lý tổng hợp chất thải rắn: Trách nhiệm chung của toàn xã hội
2