Cơ sở khoa học cho công tác tu bổ di tích
Dự thảo Thông tư của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định chi tiết về việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích, nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu đặc điểm, giá trị lịch sử và tình trạng kỹ thuật của di tích. Việc lập thiết kế bản vẽ thi công tu bổ cần dựa trên cơ sở thiết kế đã được phê duyệt, đảm bảo tính khoa học và sự chặt chẽ trong từng khâu.
Đặc biệt, các giải pháp kỹ thuật truyền thống được ưu tiên hàng đầu. Trong trường hợp không đáp ứng được yêu cầu, các công nghệ hiện đại nhưng đã qua kiểm nghiệm thực tế sẽ được cân nhắc sử dụng, với điều kiện không làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc và giá trị cốt lõi của di tích.
Giải pháp bảo quản và phục hồi: Kế thừa và đổi mới
Quá trình bảo tồn di tích cần bắt đầu từ các bước gia cố, bảo quản trước khi thực hiện tu bổ, phục hồi. Mỗi giai đoạn đều đòi hỏi sự tham vấn của nhân chứng lịch sử, chuyên gia, nghệ nhân và cộng đồng địa phương để đảm bảo sự toàn diện trong cách tiếp cận và gìn giữ giá trị văn hóa.
Đáng chú ý, dự thảo yêu cầu hoạt động thi công phải được giám sát chặt chẽ bởi cộng đồng dân cư tại địa phương. Đây là cách làm không chỉ gia tăng sự minh bạch mà còn phát huy vai trò của cộng đồng trong việc bảo tồn di sản văn hóa.
Phương pháp truyền thống trong thi công tu bổ
Quá trình thi công tu bổ cần tuân thủ nghiêm ngặt thiết kế bản vẽ đã được phê duyệt, từ chất lượng đến tiến độ và các quy định về an toàn lao động. Phương pháp truyền thống tiếp tục được nhấn mạnh, đặc biệt trong việc bảo vệ các cấu kiện gốc, thành phần kiến trúc quan trọng trong suốt quá trình thực hiện.
Tu sửa cấp thiết: Quy trình chặt chẽ và minh bạch
Dự thảo quy định cụ thể về hồ sơ tu sửa cấp thiết và bảo quản định kỳ di tích. Hồ sơ cần nêu rõ lý do, nguy cơ xuống cấp hoặc sập đổ của di tích, kèm theo các bản vẽ, ảnh hiện trạng và phương án thực hiện chi tiết.
Quá trình thẩm định hồ sơ sẽ do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện, với thời hạn 7 ngày kể từ khi nhận đề nghị. Đối với di tích cấp quốc gia đặc biệt, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ chịu trách nhiệm giám sát và báo cáo.
Đặc biệt, dự thảo yêu cầu sự tham gia của các tổ chức hoặc cá nhân đủ điều kiện hành nghề trong thi công tu bổ di tích, dưới sự giám sát của cơ quan quản lý văn hóa, cộng đồng địa phương và các ban ngành liên quan.
Bảo tồn bền vững: Gắn kết cộng đồng và giá trị văn hóa
Công tác tu bổ di tích không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là trách nhiệm văn hóa. Sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư trong việc giám sát và bảo tồn giúp đảm bảo tính minh bạch và gia tăng nhận thức về ý nghĩa của di sản.
Thông qua các giải pháp kỹ thuật truyền thống kết hợp đổi mới phù hợp, di sản văn hóa Việt Nam không chỉ được gìn giữ mà còn có cơ hội sống động, trường tồn với thời gian.