Vẫn chuyện tầng hầm

Bất cứ ai đã từng sống ở các chung cư đều thấy rằng hình như mình đang bị “chui vào rọ”. Cái gì cũng phụ thuộc. Từ điện, nước đến đường đi lối lại, rồi giờ giấc đi về, chỗ để xe cộ… Và ai cũng hy vọng rằng một khi cả thế giới người ta sống ở nhà cao tầng thì lý gì mình không sống được. Và thế là đua nhau vào ở nhà chung cư.

Khổ một nỗi nền văn hóa chung cư của thiên hạ đã có cách đây cả trăm năm, còn ở ta mới chỉ đôi ba chục năm, có khi chưa tới, thì việc lùng nhùng trong xác định giữa chủ sở hữu và chủ sử dụng, giữa văn hóa sống và văn hóa quản lý, giữa các quy định pháp lý và những thỏa thuận dân sự… là điều dễ hiểu.

Thời gian gần đây, câu chuyện sở hữu hay sử dụng tầng hầm của khu chung cư đang rộ lên khiến cho nhiều người quan tâm. Có thể lấy nhà CT1 khu Văn Khê (Hà Đông-Hà Nội) làm ví dụ. Giá mỗi mét vuông ở đây ban đầu chỉ khoảng 6,5 triệu đồng, nay đột nhiên tăng trên dưới 30% nữa, khách mua nhà có tiền núi cũng không thể im lặng. Nhưng chủ đầu tư lại có những lý lẽ không dễ bác bỏ. Trước đây, theo dự án, tầng hầm và tầng 1-2 sẽ là sở hữu của chủ đầu tư, họ sẽ được quyền khai thác thương mại và sẽ có nguồn thu nên giá mỗi mét vuông sàn giảm xuống. Nay theo quy định của cấp thẩm quyền, cả 3 tầng đó là của chung các hộ nên tất yếu giá mỗi căn hộ phải được điều chỉnh để bảo đảm lợi ích của các nhà đầu tư.

Theo một chuyên gia có uy tín lĩnh vực này, thì mỗi dự án chung cư có một “số phận” riêng, “mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh”. Và cứ theo tinh thần này thì câu chuyện tầng hầm nên trao cho mối quan hệ thị trường quyết định.

Chẳng hạn, khu nhà CT1 Văn Khê kia, ngay từ đầu quyền sở hữu tầng hầm và tầng 1 – 2 phải được công khai rành mạch và được coi như một tài sản sẵn sàng cổ phần hóa và người mua nhà chung cư có quyền tham gia hay từ chối. Nếu tham gia thì mỗi mét vuông mua theo giá này, còn không tham gia thì mua theo giá kia. Cuối cùng, chủ sở hữu của nó bao gồm cả chủ sử dụng và cả chủ dự án được hình thành một cách tự nguyện.

Chỉ có một điều là từ xưa tới nay, sự rành mạch trong các dự án luôn luôn là một ước mơ của công chúng nên nói thì dễ nhưng làm lại rất khó.