Trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế vai trò của các kiến trúc sư? Theo chuyên gia Thomas Lane gợi ý rằng AI có tiềm năng tự động hóa tới 37% nhiệm vụ thường được thực hiện bởi các kiến trúc sư và kỹ sư. Tuy nhiên, quá trình tự động hóa này có thể nhắm mục tiêu vào các nhiệm vụ thường ngày và ít sáng tạo hơn, cho phép các chuyên gia tập trung vào các khía cạnh mang tính chiến lược và giàu trí tưởng tượng hơn trong công việc của họ.
Giống như phần mềm Revit và 3D không thay thế các kiến trúc sư mà chỉ thay đổi quy trình công việc của họ, nguyên tắc tương tự cũng áp dụng cho các công cụ AI. AI sẵn sàng mang lại những nhiệm vụ mới, chẳng hạn như quản lý AI, bên cạnh những trách nhiệm hiện có, báo hiệu sự thay đổi trong cách làm việc của các kiến trúc sư.
Vào đầu năm 2023, lượng hình ảnh dồi dào do Midjourney và các hệ thống AI tương tự tạo ra đã khiến nhiều kiến trúc sư phải cân nhắc về ý nghĩa của nó. Trong khi có mối lo ngại chung về khả năng Trí tuệ nhân tạo trở nên toàn năng, các kiến trúc sư cũng tò mò và tích cực khám phá cách AI có thể được tích hợp vào thực tiễn của họ, tìm cách nắm bắt các ứng dụng tiềm năng của nó trong lĩnh vực của họ.
Khó có khả năng AI sẽ thay thế hoàn toàn các kiến trúc sư trong thời gian ngắn. Bối cảnh kiến trúc đang phát triển nhanh chóng và mặc dù các ứng dụng mới sẽ tiếp tục xuất hiện nhưng chúng ta đang dần hiểu rõ hơn về khả năng và ranh giới của AI. Sự hiểu biết đang phát triển này đang định hình một góc nhìn rõ ràng hơn về cách AI có thể tác động và biến đổi những nỗ lực chuyên môn của chúng ta.
Chúng ta không có gì phải lo lắng cho đến khi AI chiến thắng trong cuộc thi thiết kế kiến trúc.
Sử dụng AI trong tương lai
Dưới đây là một số danh mục rộng minh họa cách Trí tuệ nhân tạo có thể bổ sung cho các kiến trúc sư và nâng cao công việc của chúng tôi:
1) Các phương án thiết kế dựa trên tiêu chí cụ thể
Các thuật toán AI có kỹ năng cao trong việc xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và khi được trang bị các công cụ phù hợp sẽ có khả năng tạo ra các lựa chọn thiết kế. Trong tương lai, các kiến trúc sư có thể sẽ đưa ra các tiêu chí đầu vào như ngân sách, nhu cầu không gian hoặc mục tiêu bền vững, cho phép AI tạo ra các phương án thiết kế tối ưu hóa để con người xem xét.
2) Phân tích địa điểm và nghiên cứu đại chúng
Các công cụ AI, chẳng hạn như Autodesk Forma, có thể trích xuất thông tin đô thị từ cơ sở dữ liệu truy cập mở và giúp bạn nhanh chóng tạo các nghiên cứu đại chúng xem xét dữ liệu môi trường, diện tích sàn, hình dạng tòa nhà, độ cao, khoảng lùi, quy chuẩn xây dựng, v.v.
3) Thiết kế sáng tạo:
AI có thể nhanh chóng tạo ra các thiết kế trực quan khi được đưa ra các hướng dẫn cụ thể, bao gồm cả hình ảnh quang học. Kiến trúc sư có thể tận dụng phần mềm thiết kế tổng quát như Stable Diffusion, Midjourney, Dall-e 2 hoặc Adobe Firefly để điều tra các lựa chọn vật liệu và thiết kế không gian khác nhau trong các giai đoạn ban đầu của dự án. Hơn nữa, các bản phác thảo vẽ tay hoặc hình ảnh hiện có có thể được sử dụng làm điểm bắt đầu để tạo ra các thiết kế phức tạp hơn, lặp lại chúng hoặc thực hiện các sửa đổi.
4) Nhận dạng mẫu
AI có thể phân tích và xác định các mẫu trong bộ dữ liệu mở rộng, bao gồm các bản vẽ kiến trúc, cấu hình kỹ thuật và các dự án lịch sử. Hiện tại, quá trình tạo cơ sở dữ liệu mà AI có thể truy cập và phân tích dễ dàng rất phức tạp nhưng dự đoán sẽ trở nên dễ quản lý hơn trong tương lai khi công nghệ tiến bộ.
5) Mã hóa – Ứng dụng, chương trình và plugin tùy chỉnh
AI có thể hỗ trợ mã hóa và phát triển các ứng dụng cũng như phần mềm của bạn, có khả năng hỗ trợ tổ chức các tài nguyên thiết kế của bạn để xây dựng cơ sở dữ liệu. Sẽ đặc biệt có lợi nếu có các thư viện mã nguồn mở nơi các kiến trúc sư có thể cộng tác và chia sẻ thông tin, trái ngược với tình trạng hiện tại nơi các thư viện thường bị cô lập và phân mảnh dưới quyền sở hữu của công ty.
6) Hiệu quả năng lượng và bền vững
AI có thể giúp các kiến trúc sư thiết kế các tòa nhà bền vững và tiết kiệm năng lượng. Bằng cách phân tích các yếu tố như dữ liệu khí hậu, định hướng xây dựng, mô hình tiêu thụ vật liệu và năng lượng, thuật toán AI có thể đề xuất sửa đổi thiết kế giúp việc sử dụng năng lượng của tòa nhà hiệu quả hơn và giảm tác động đến môi trường.
7) Tóm tắt dữ liệu
Ngoài ra, AI có thể hỗ trợ cô đọng thông tin từ sách và báo cáo, giúp bạn dễ dàng xác định nhanh chóng các chi tiết cần thiết trong khi vẫn có sẵn nguồn để xem xét. ChatGPT hiện đang giới thiệu các plugin, ban đầu có thể truy cập được đối với những người đăng ký Premium, giúp mở rộng phạm vi dữ liệu có thể được phân tích, bao gồm cả dữ liệu internet theo thời gian thực.
8) Bảo trì tòa nhà
Các công cụ AI đã được phát triển để phân tích nguồn cấp dữ liệu video và phát hiện điểm yếu trong các lĩnh vực như điều kiện đường xá và bề ngoài của các tòa nhà hiện có, cho phép phát hiện sớm hoạt động bảo trì cần thiết cho cơ sở hạ tầng.
9) Bim và quản lý dự án
Mô hình thông tin công trình (BIM) là sự thể hiện kỹ thuật số của một dự án xây dựng, bao gồm dữ liệu hình học, vật liệu và thông tin thích hợp khác. AI có thể phân tích dữ liệu BIM, phát hiện các xung đột hoặc xung đột tiềm ẩn, tối ưu hóa lịch trình và hỗ trợ các hoạt động quản lý dự án, từ đó tăng cường sự phối hợp và giảm thiểu sai sót trong quá trình xây dựng.
10) Thực tế ảo và thực tế tăng cường
Các kiến trúc sư có thể khai thác sức mạnh của công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) do AI điều khiển để tạo ra hình ảnh trực quan và bản trình bày về thiết kế của họ. Những trải nghiệm sống động này cho phép các bên liên quan điều hướng môi trường ảo 3D ở nhiều quy mô khác nhau, thậm chí cả kích thước thật (tỷ lệ 1:1), để nghiên cứu các kết nối không gian và đưa ra quyết định sáng suốt hơn về thiết kế và bố cục của tòa nhà.
11) Dự toán chi phí và lựa chọn vật liệu
Các thuật toán AI có thể xem xét kỹ lưỡng dữ liệu lịch sử chi phí, thông số kỹ thuật vật liệu xây dựng và xu hướng thị trường, đưa ra ước tính chi phí chính xác và đề xuất vật liệu. Kiến trúc sư có thể sử dụng dữ liệu này để đưa ra những lựa chọn sáng suốt phù hợp với hạn chế về ngân sách và nhu cầu của dự án. Để sử dụng điều này, bạn có thể cần thiết lập cơ sở dữ liệu và thiết lập phương thức để AI truy cập vào cơ sở dữ liệu đó trừ khi cơ sở dữ liệu nguồn mở hoặc dựa trên đăng ký cho những thông tin đó có thể truy cập được trong tương lai.
Mặc dù AI khó có thể gây ra tình trạng mất việc làm hàng loạt cho các kiến trúc sư trong thời gian ngắn nhưng về cơ bản nó sẽ thay đổi bản chất nghề nghiệp của chúng ta. Để nắm bắt hiệu quả các công cụ mới và kiến thức đang phát triển, kiến trúc sư phải luôn cập nhật và liên tục cập nhật bộ kỹ năng của mình.
Thời điểm hiện tại đòi hỏi phải có những cuộc thảo luận và giải pháp tích cực. Các kiến trúc sư phải bắt đầu tận dụng AI để duy trì lợi thế cạnh tranh trong môi trường cạnh tranh hơn bao giờ hết. Chúng ta phải làm quen với khả năng của AI và nâng cao trình độ của mình để trở thành “siêu người dùng”.
Khi xem xét giáo dục kiến trúc, chúng tôi nhận thấy có nhiều ngành đào sâu vào lịch sử kiến trúc nhưng rất ít ngành nghiên cứu về tương lai của nó. Những gì các kiến trúc sư nên hình dung ngày nay không chỉ là một cấu trúc khác mà là quỹ đạo nghề nghiệp tương lai của chúng ta.
