Người của công trường

Gọi như vậy quả không sai bởi với hơn hai mươi năm theo suốt những công trường xây dựng thủy điện kỹ sư Vũ Đức Chung dường như đã quá quen với những vất vả nơi rừng sâu.

Cuộc sống gắn với công trường, gắn với tiến độ, chất lượng và đời sống của những người thợ đã góp phần làm nên một hình ảnh một “thủ lĩnh công trường”. Không chỉ ở TCty Sông Đà nơi anh công tác mà trong ngành xây dựng thủy điện nhắc đến anh ai cũng cảm phục về tài năng của người kỹ sư này.

Anh Vũ Đức Chung – vị “Thủ lĩnh công trường”

Vốn quê gốc Nam Định, làng anh được sinh ra thuộc xã Đại Thắng huyện Vụ Bản. Nơi quê hương thành Nam đã vun đúc cho người con này ý chí quyết tâm ngay từ nhỏ. Bố mất sớm từ khi anh được 6 tuổi, một mình mẹ đảm đương nuôi ba anh em anh khôn lớn. Là anh cả, anh ý thức rõ trách nhiệm của mình nên rất thương mẹ và các em. Vì vậy mà cuộc sống vô cùng khó khăn, thiếu thốn đủ bề nhưng Vũ Đức Chung vẫn cố gắng học tốt ngay từ nhỏ.

Tốt nghiệp trường Đại học thủy lợi khóa 16, anh được giữ lại trường làm giảng viên nhưng tiếng gọi từ công trường thanh niên cộng sản Sông Đà đã thu hút chàng trai trẻ này. Để rồi chỉ sau một thời gian dẫn sinh viên của trường vào thực tập tại Đà Lạt, thầy giáo trẻ Vũ Đức Chung quyết tâm lập nghiệp ở mảnh đất Hòa Bình.

Nhớ lại những ngày gian khó đó anh bả “ Công trường lớn, dù thiếu thốn đủ thứ nhưng bọn mình hình như không để ý lắm mà chỉ chuyên tâm rèn luyện nghề, cống hiến sức mình cho những mốc tiến độ và chiến dịch thi đua. Nhớ nhất những đợt chiến dịch, ba ngày liền ngoài công trường, tắm thì xuống sông Đà còn khi ngủ thì chui vào xe ca. Khi lấp sông đợt I  thì cả tuần liền ở công trường” . Lúc sinh thời, mẹ anh kể: “ Hồi đó khi thấy con về thăm với bộ mặt gầy hốc hác tôi đã bảo Con ơi  làm cán bộ mà làm gì về quê với mẹ no đói có nhau. Nói là vậy nhưng bà bả biết tính con rồi, hắn đã quyết tâm làm gì thì cấm có ai cản được.

Yêu nghề, yêu công trường những năm tháng làm việc trên công trường thủy điện Hòa Bình đã cho anh nhiều kinh nghiệm quý giá. Anh bảo “Hòa Bình là trường nghề lớn nhất cho những kỹ sư trẻ chúng tôi thời bấy giờ. Chúng tôi được làm việc với các chuyên gia Liên Xô, học tập kinh nghiệm ngay trọng quá trình thi công. Cho dù thời đó vốn ngoại ngữ tiếng Nga còn quá ít ỏi để lĩnh hội đầy đủ kiến thức của chuyên gia Nga. Nhưng là người đam mê nghề nghiệp Vũ Đức Chung đã tự học được nhiểu kinh nghiệm quý báu theo kiểu truyền khẩu với chuyên gia.

Ngày nay khi làm việc với các kỹ sư trẻ anh bả “ Các bạn có điều kiện thuận lợi hơn thời chúng tôi bởi với điều kiện thuận tiện, thông tin tham khảo rất dễ dàng thông qua Internet, công nghệ hiện đại cũng giúp thực hiện các bản vẽ kỹ thuật được hoàn thành nhanh chóng và chính xác hơn chúng tôi ngày trước chủ yếu dùng bằng phương pháp thủ công.”. Xí nghiệp thi công cơ giới của anh thi công khu vực thượng lưu thủy điện Hòa Bình, một ca trưởng như anh gần như cả ngày ngoài công trường. Anh bảo “ Có lẽ cái máu thi công nó ngấm vào mình từ những ngày tháng gian khó đó”. Mười hai năm tuổi trẻ gắn bó với thủy điện Hòa Bình dường như đối với anh là quãng đời không thể quên với nhiều kỷ niệm.

Với anh em trên công trường, anh Chung luôn là người cùng tháo gỡ mọi khó khăn.

Tôi còn nhớ gặp anh lần đầu tiên trên công trường thủy điện Yaly, khi ấy anh là chỉ huy trưởng công trường. Cứ 5 giờ sáng anh đã có mặt tại hiện trường, mọi vướng mắc, khó khăn trong thi công đều được anh cùng đồng nghiệp tháo gỡ. Là người ưa làm việc, tính quyết đoán trong thi công đã giúp người kỹ sư trưởng này đưa công trình hoàn thành vượt mốc tiến độ bằng nhiều phong trào thi đua. Nhớ nhất phong trào thi đua  540 ngày đêm vì mục tiêu phát điện tổ máy 1, anh cả ngày lặn lội cùng với hầm, với bụi khói công trường.

Chưa một ngày chiếc mũ nhựa của người thợ Sông Đà rời xa anh. Trong một lần nói chuyện vui về nghề anh bả “ Bọn tớ ở hầm suốt ngày thế này phổi có mà đầy bụi, giờ cẩm lá phổi ném suống đất chắc chỉ nghe thấy một tiếng bịch.”. Lăn lộn với đất đá xi măng, với những đồng nghiệp cùng chung chí hướng. Ở người kỹ sư này hầu như không có khái niệm lùi trong những tình huống khó khăn. Với anh chữ tín luôn được đặt lên hàng đầu. Chính vì vậy, gần mười năm ở thủy điện Yaly, Vũ Đức Chung đã góp sức làm nên một nhà máy hiện đại nhất khu vực công suất 720MW.

Thủy điện Yaly hoàn thành, người thủ lĩnh công trường này lại được tín nhiệm điều động ra chuẩn bị cho công trường thủy điện Tuyên Quang. Còn nhớ ngày đầu khai mở công trình, bước chân anh len lỏi qua những triền sông Lô, leo lên những đỉnh đồi cao nhất để khảo sát vị trí đặt các hạng mục phụ trợ. Kinh nghiệm của một nhà tổ chức công trường , kinh nghiệm ở những công trình lớn giúp anh tìm ra mỏ đá khai thác có chất lượng tốt mà trước đây phía khảo sát chưa biết. Ở công trình này người dân Nà Hang vẫn còn nhớ đến một người chỉ huy công trường dáng cao, rắn rỏi luôn có mặt ở những cung đường khó khăn nhất. Ít người biết rằng để mở được con đường rộng rãi và hiện đại xuyên qua 32km đường núi non hiểm trở của Nà Hang nếu không có tính quyết đoán, xử lý nhanh chóng những vướng mắc thi công thì không thể hoàn thành một con đường hiện đại chỉ trong một thời gian ngắn.

Một năm chuẩn bị công trường thủy điện Tuyên Quang là quãng thời gian gian khổ nhất, lặn lội qua những cánh từng già, qua nhiều con suối hoang sơ rồi cả những đêm trắng khi lũ về. Vũ Đức Chung như một nhạc trưởng chỉ huy các nhạc công là các đơn vị tham gia trên công trường hoàn thành bản nhạc hùng tráng bên dòng sông Lô.

Rời Tuyên Quang sau hơn một năm chuẩn bị công trường, anh lại quay về với mảnh đất Tây Nguyên với biết bao kỷ niệm. Khoảng thời gian 8 tháng ở thủy điện Sê San 3 đủ để anh góp sức mình hoàn thành chiến dịch lấp sông và chống lũ thắng lợi vượt 7 tháng so với tiến độ ban đầu. Dự án thủy điện Pleikrông mở ra với sự tin tưởng của Chính phủ giao cho TCty Sông Đà làm tổng thầu. Vị trí được lựa chọn để điều hành các nhà thầu trong cùng tổ hợp thi công trình này không ai khác chính là Vũ Đức Chung.

Cương vị Giám đốc ban điều hành thi công dự án của TCty Sông Đà không những phải hoàn thành quản lý, tổ chức công trường mà còn phải chắp nối giữa những đơn vị vốn trước đây chưa từng có kinh nghiệm làm thủy điện. Tôi còn nhớ những lần dự giao ban ở công trường mỗi tình huống vướng mắc chỉ cần anh đưa ra phương án là những nhà thầu khác vốn chẳng ai chịu ai trước đó đều nhất loạt nghe theo. Nhiều người bạn đồng nghiệp đã từng nhận xét “ Hiếm có người nào được như anh, một nhà tổ chức công trường hàng đầu.”. Riêng với anh, không chỉ chăm lo hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao mà anh còn luôn là người bạn, người thầy cho những kỹ sư trẻ mới tốt nghiệp.

Từ chỗ còn non về nghề khi mới bước chân vào TCty Sông Đà đã có nhiều người được anh kèm cặp giờ đã vững vàng ở nhiều công trình thủy điện. Mỗi khi có thời gian ngồi  ngắm lại lớp thể hệ đi sau anh bảo “Họ không chỉ nhanh nhạy mà còn  được hỗ trợ nhiều bởi các phương tiện truyền thông hiện đại, không như lớp cán bộ kỹ thuật cũ chúng tôi khi lên với công trường thủy điện Hòa Bình hầu hết phải học truyền khẩu qua các chuyên gia Liên Xô”

Khai phá  công trình mới, xây dựng những hạng mục chính và hoàn thành các mục tiêu chống lũ thắng lợi trên công trình thủy điện Pleikrông. Vũ Đức Chung lại nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc để cầm quân tiến sang Lào xây dựng nhà máy thủy điện Xekaman 1. Ở tuổi 50 như anh sau hơn 20 năm rong ruổi suốt các công trường đáng lẽ phải được về gần vợ con nhưng tình yêu nghề, trách nhiệm của một con người luôn sống cho lý tưởng đã giúp anh vững tin vào nhiệm vụ mới.

Làm thủy điện trong nước đã khó vì công trình luôn ở vùng sâu vùng xa nhưng làm thủy điện ở nước ngoài nhất là tại Lào thì khó khăn càng nhân lên gấp bội. Con đường vào công trường cũng là mục tiêu đầu tiên người thủ lĩnh này đặt ra, vì mục tiêu ấy mà đã có những lần anh và các đồng nghiệp phải lặn lội đi bộ xuyên qua cánh rừng già nguyên sinh của Lào để mở tuyến, tìm đất dựng trại, khai mở công trình. Hình ảnh một vị thủ lĩnh vững vàng trên đất Lào khắc nghiệt làm cho các CBCNV yên tâm hơn. Kinh nghiệm thu lượm được qua các công trình trong nước đã giúp Vũ Đức Chung triển khai mặt bằng công trường và các hạng mục ban đầu khá nhanh chóng, thuận tiện. Đến nay, cho dù công trình thủy điện Xê ka man 1 còn nhiều khó khăn ở phía trước nhưng dưới sự điều hành của người thủ lĩnh này, chắc chắn thành công sẽ được ghi nhận

Cùng với quá trình phát triển của ngành Xây dựng, có nhiều người đã chấp nhận hy sinh cuộc sống riêng để đi theo tiếng gọi của lý tưởng. Với Vũ Đức Chung, tình yêu nghề đã khiến anh trao cả trọng trách gia đình cho người vợ rất mực hiền thảo. Chị vừa là cha vừa là mẹ của ba con, những ngày anh theo suốt công trường, chị nuôi dạy con thay anh. Hai cô con gái sinh đôi của anh rất mực quý bố, hồi còn nhỏ có lần đi học về chúng bả “ Mẹ ơi bọn lớp con nó chả biết hết tên nhà mình đâu. Chúng không biết bố tên là gì nên chỉ toàn gọi bọn con với tên của mẹ thôi”. Mỗi lần được đón nhận Huân chương lao động, anh chỉ biết mang cười hiền lành và bảo vợ: “ Công này là của em hết đấy”.

Công trường đã là một phần cuộc sống không thể thiếu của người kỹ sư này, anh bả “ Niềm đam mê của mình là những lúc rảnh rỗi được ngồi ngắm xe máy làm việc, những mẻ bê tông nâng cao từng mét đập luôn thu hút mình.” Vinh dự được ngồi ngắm công trường với anh nhiều lần tôi đã hiểu: “ Nếu bắt anh phải xa công trường, chắc người của công trường sẽ ốm vì nhớ mất”.