Một trong những gương mặt nổi bật của nền kiến trúc đương đại Việt Nam, kiến trúc sư Trần Cảnh đã và đang thầm lặng kiến tạo những không gian sống vừa gần gũi vừa đậm chất thơ. Với tư duy thiết kế sâu sắc, giàu cảm xúc, anh được giới chuyên môn và công chúng ghi nhận không chỉ qua những công trình tiêu biểu mà còn qua triết lý kiến trúc thấm đẫm bản sắc văn hóa Việt.
Vài nét về kiến trúc sư Trần Cảnh
Sinh năm 1979 tại Thái Bình – mảnh đất nông nghiệp hiền hòa – Trần Cảnh tốt nghiệp Đại học Kiến trúc Hà Nội và có thời gian học cao học tại Đức. Quãng thời gian học tập và tiếp xúc với nền kiến trúc phương Tây là dịp để anh mở rộng tư duy thiết kế, nhưng không khiến anh rời xa cội rễ. Trở về Việt Nam, năm 2009, anh thành lập Adreistudio – xưởng kiến trúc mang phong cách cá nhân rõ nét.
Sự kết hợp giữa kiến thức học thuật quốc tế và tinh thần bản địa là nền tảng cho phong cách thiết kế của kiến trúc sư Trần Cảnh: không gian sống dung dị, tự nhiên, khai thác những yếu tố văn hóa truyền thống mà không cũ kỹ hay sao chép.
Ngôn ngữ của chi tiết nhỏ: Cách kiến trúc chạm đến cảm xúc
Không chọn phô diễn hình khối lạ mắt hay tạo hình cực đoan, kiến trúc của Trần Cảnh đi từ những điều rất đỗi thân quen: bậc thềm, ô cửa sổ, cánh cổng hay góc sân nhỏ. Những chi tiết tưởng chừng vụn vặt lại chính là nơi kiến trúc “giao tiếp” với con người. Anh chia sẻ:
“Khi tới bất cứ công trình nào, chúng ta đều phải đi qua một điểm chuyển tiếp – cánh cửa, bậc thềm, ngưỡng sân. Đó là nơi chạm đầu tiên giữa con người và kiến trúc.”
Chính vì vậy, trong các thiết kế nhà ở của anh, từng chi tiết nhỏ đều được chăm chút. Đó không chỉ là xử lý kỹ thuật, mà là biểu hiện của sự lắng nghe – lắng nghe cảm giác con người trong không gian sống.
Công trình như lời thì thầm: Tính địa phương và bản sắc Việt
Kiến trúc sư Trần Cảnh không theo đuổi sự hào nhoáng. Thay vào đó, anh tìm kiếm sự hài hòa với cảnh quan, khí hậu và văn hóa địa phương. Mỗi công trình là một thực nghiệm không lặp lại, được thiết kế với sự thấu cảm về nơi chốn – điều anh gọi là “trả lời lại bối cảnh”.
Tiêu biểu là công trình “Nhà Đại Bàng” tại phường Nhật Tân, Hà Nội – mang hình dáng tổ chim, với vật liệu chính là tre, gợi liên tưởng đến thiên nhiên và sự bao bọc. Hay một dự án tại Hội An – nơi anh từng thiết kế không gian mở hoàn toàn, nhưng rồi phải điều chỉnh vì gió từ đồng thổi mạnh vào mùa mưa. Những bài học từ thực tiễn đó khiến kiến trúc của anh luôn tiến hóa, sống động và đầy bản lĩnh.
Hài hòa giữa truyền thống và hiện đại: Giải pháp không gian mang tính kế thừa
Với kiến trúc sư Trần Cảnh, kiến trúc Việt không phải là hình ảnh mái ngói hay sân gạch lặp lại, mà là lối sống, là thói quen sinh hoạt và văn hóa giao tiếp không gian của người Việt. Do đó, anh tiếp thu tinh thần truyền thống, nhưng biểu đạt bằng tư duy thiết kế đương đại.
Anh không rập khuôn vào các “biểu tượng kiến trúc Việt” một cách khuôn sáo, mà học từ tinh thần sử dụng vật liệu địa phương, tổ chức không gian mở – kín, hay sự khiêm nhường của hình khối. Kiến trúc của anh không quá “kêu” nhưng có chiều sâu, vừa đủ để con người cảm thấy mình được chào đón, được là chính mình.
Dấu ấn cá nhân của kiến trúc sư Trần Cảnh trong mỗi bản vẽ: Giản dị nhưng không đơn giản
Là người ưa suy tư và trung thành với cảm xúc thật, Trần Cảnh quan niệm rằng kiến trúc không chỉ là giải pháp công năng hay tạo hình thị giác, mà còn là sự thể hiện nội tâm của người thiết kế.
“Tôi luôn tự hỏi: thứ mình vẽ ra có thực sự thuộc về mình không, hay là thứ đi vay mượn? Kiến trúc không nên làm để gây sốc hay ‘gây sốt’. Tôi muốn nó khiêm nhường nhưng có ngẫu hứng, có một chút tôi trong đó.”
Anh vẫn giữ thói quen phác thảo ý tưởng trên giấy – nơi đường nét và cảm xúc còn thô mộc, chưa bị số hóa. Những bản vẽ tay, với anh, chính là nơi ý tưởng bật ra tự nhiên và thành thật nhất.
Định hình một lối đi riêng trong dòng chảy kiến trúc Việt đương đại
Trần Cảnh không phải là kiến trúc sư chạy theo trào lưu hay cố gắng tạo ra thương hiệu bằng hình thức. Những gì anh làm là một hành trình lặng lẽ nhưng rõ ràng: kiến tạo những không gian sống mà người ta có thể sống cùng, sống thật, sống lâu.
Năm 2022, anh được Tạp chí Kiến trúc và Văn hóa Quốc tế Hàn Quốc vinh danh là một trong 10 kiến trúc sư Việt Nam đương đại tiêu biểu. Danh hiệu ấy không chỉ là sự ghi nhận cá nhân mà còn cho thấy xu hướng phát triển kiến trúc Việt Nam: quay về với gốc rễ, đề cao tính địa phương và bản sắc.
Trong bức tranh kiến trúc Việt đương đại đang ngày một đa dạng, kiến trúc sư Trần Cảnh nổi bật bởi sự kiên định với ngôn ngữ thiết kế giản dị, cảm xúc và mang dấu ấn văn hóa. Không chạy theo hình thức hay triết lý phức tạp, anh xây dựng hành trình sáng tác như một quá trình tự chiêm nghiệm, đầy nhân văn và lặng lẽ tỏa sáng.
Nếu bạn quan tâm đến xu hướng kiến trúc gần gũi bản địa, tinh tế trong chi tiết và đầy chất thơ – thì kiến trúc sư Trần Cảnh chính là một đại diện không thể bỏ qua.