Brutalism – chủ nghĩa thô mộc là một phong trào kiến trúc phát triển mạnh mẽ từ những năm 1950 đến những năm 1970. Thuật ngữ “brutalism” ban đầu được đặt ra bởi các kiến trúc sư Thụy Điển Hans Asplund để mô tả Villa Goth ở Uppsala, được thiết kế vào năm 1949. Nó bắt nguồn từ tiếng Pháp “béton brut” có nghĩa là “bê tông tươi”, cũng được Le Corbusier sử dụng để nói về loại vật liệu mà ông dùng cho các công trình kiến trúc của mình.
Tòa thị chính Boston
Brutalism không được nhìn nhận như một phong cách kiến trúc. Mặc dù là một thuật ngữ quan trọng nhưng ngày đó các kiến trúc sư thường tránh không sử dụng. Sau này, nó đã được sử dụng phổ biến hơn, được đưa vào các nghiên cứu về lịch sử kiến trúc và được đưa vào giảng dạy.
Nhà ga Preston
Le Corbusier (1887 – 1965) là kiến trúc sư người Pháp gốc Thụy Sĩ nổi tiếng thế giới, cũng là một trong những người đặt nền móng cho sự phát triển của Trào Lưu Kiến Trúc Hiện Đại (Modernist Architectural Movement) thế kỉ XX, bên cạnh những cái tên như Ludwig Mies van der Rohe, Walter Gropius và Theo van Doesburg. Le Corbusier gắn bó với Chủ Nghĩa Thô Mộc với hai công trình đình nổi bật nhất là Unité d’Habitation (Tạm dịch: Nhà ở Đơn vị) được xây dựng năm 1962 và Tòa nhà Ủy ban (Palace of Assembly) tại Chandigarh, Ấn Độ năm 1953.
Tổ hợp Habitat tại Montreal, Canada (1967)
Brutalism – Chủ Nghĩa Thô Mộc được sản sinh từ Phong Trào Kiến Trúc Hiện Đại. Chủ Nghĩa Thô Mộc – Brutalism phát triển đáng kể tại Vương quốc Anh trong khoảng thời gian giữa thế kỷ XX, khi kinh tế rơi vào suy thoái và những hậu quả tàn phá từ Thế chiến II buộc cộng đồng phải tìm kiếm các giải pháp thiết kế và phương pháp xây dựng kiến trúc nhà đẹp chi phí thấp.
Khái niệm Brutalism được áp dụng tại Anh, đi đầu là vợ chồng kiến trúc sư Alison và Peter Smithson. Họ chú ý đến logic công năng và logic kết cấu, coi đó là yếu tố chủ đạo trong tổ hợp kiến trúc, đồng thời nhấn mạnh những biện pháp cấu trúc đơn giản cùng sự biểu hiện mộc mạc về chất liệu của đá thiên nhiên, gạch và gỗ. Những người theo Chủ Nghĩa Thô Mộc tại Anh còn đưa ra những quan niệm về sự chân thực, sự mạnh dạn và tính khách quan trong việc sử dụng vật liệu trần.
Các công trình kiến trúc được thiết kế theo chủ nghĩa thô mộc thường có các yếu tố lặp đi lặp lại của các mô-đun thành một tổng thể thống nhất. Bê tông được sử dụng là vật liệu chính đem lại vẻ mạnh mẽ cho công trình, tương phản hoàn toàn với các công trình cao tầng được thiết kế xây dựng theo phong cách Beaux-Arts. Ngoài bê tông thì các loại vật liệu như gạch, kính, thép, đá… cũng được dùng cho Brutalism.
Công trình kiến trúc Chủ Nghĩa Thô Mộc
Công trình kiến trúc Chủ Nghĩa Thô Mộc – Brutalism là những tòa nhà chính phủ, nhà ở cao tầng, các trung tâm mua sắm và trường đại học…xuất hiện không chỉ ở Anh mà còn lan sang Pháp, Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Canada, Brazil, Philippines và Úc.
Một số kiến trúc sư lựa chọn Brutalism – ngay cả khi họ có nguồn vốn ngân sách lớn – vì đánh giá cao “tính trung thực”, tính chất nghệ thuật điêu khắc và cấu trúc rất giàu tính tạo hình của chủ nghĩa này. Tuy nhiên, Chủ Nghĩa Thô Mộc khi đi ra quốc tế chỉ thiên về việc sự dụng vật liệu mộc như một phương tiện trang trí thẩm mĩ chủ đạo.
