Tòa nhà Đại học Tổng hợp – một biểu tượng kiến trúc lâu đời của thủ đô Hà Nội, lần đầu tiên mở cửa đón khách tham quan trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024. Với hơn 100 năm tuổi, công trình này không chỉ là một chứng nhân lịch sử mà còn là điểm đến của những giá trị văn hóa, tri thức và nghệ thuật độc đáo. Cùng khám phá những tác phẩm nghệ thuật sáng tạo tại không gian đầy ấn tượng này.
Tòa nhà Đại học Tổng hợp mang đậm kiến trúc Đông Dương
Tòa nhà Đại học Tổng hợp, với tiền thân là Viện Đại học Đông Dương, được xây dựng từ năm 1926 và chính thức trở thành Đại học Tổng hợp Hà Nội vào năm 1956. Đây là công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc Đông Dương với những mái vòm cao, sảnh lát đá sang trọng và hoa sắt tinh xảo. Cùng với đó, tòa nhà này cũng là nơi đào tạo ra những thế hệ nhà khoa học, nhà nghiên cứu hàng đầu của Việt Nam.
Với mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, công trình đã được đưa vào danh mục di sản kiến trúc của thành phố Hà Nội vào năm 2013. Đến nay, nơi đây vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính, phản ánh những nét đặc trưng của phong cách kiến trúc Pháp trong thời kỳ thuộc địa.
Lần đầu tiên, công chúng sẽ được tham quan và trải nghiệm không gian tòa nhà Đại học Tổng hợp qua các triển lãm nghệ thuật sáng tạo. Sảnh chính của tòa nhà, nơi có mái vòm nổi bật và những cột trụ cao, là điểm đến đầu tiên của khách tham quan. Tại đây, các tác phẩm nghệ thuật được trưng bày, bao gồm bức tranh kính khổng lồ mô phỏng hình ảnh những chiếc bóng đèn, tượng trưng cho ánh sáng của tri thức.
Các tác phẩm chân dung của hai nhân vật lịch sử quan trọng, họa sĩ Victor Tardieu – hiệu trưởng đầu tiên của trường Mỹ thuật Đông Dương và họa sĩ Tô Ngọc Vân – hiệu trưởng người Việt đầu tiên của trường, được tái hiện sinh động trong không gian này. Các bức tượng điêu khắc của họ được thực hiện bởi điêu khắc gia Trần Quốc Thịnh, mang đến một cái nhìn sâu sắc về sự đóng góp của những người thầy này trong sự phát triển của nền nghệ thuật Việt Nam.
Hòa quyện giữa lịch sử và nghệ thuật đương đại
Khi bước lên cầu thang nhỏ để đến tầng 5, du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng mái vòm của sảnh chính từ một góc nhìn mới. Các tác phẩm trang trí tại đây, như đèn chùm của kiến trúc sư Lê Phước Anh và bia tiến sĩ làm từ chất liệu mika dẫn sáng, được lấy cảm hứng từ thiết kế của kiến trúc sư Ernest Hébrard. Bức tranh vòm mang đậm dấu ấn của Đông Dương được tái hiện sống động nhờ công nghệ trình chiếu 3D mapping, giúp phục hồi những chi tiết đã mờ theo thời gian.
Trong hội trường Ngụy Như Kon Tum, tác phẩm sắp đặt mang tên Đại Tượng 2 – Sơn Hà Diễn Nghĩa của các nghệ sĩ thị giác sẽ đưa du khách vào một không gian hòa quyện giữa âm nhạc, nghệ thuật thị giác và video. Đây là một tác phẩm mang tính thử nghiệm, kết hợp với bức tranh sơn dầu Thăng Đường Nhập Thất, làm sống lại những ký ức lịch sử qua công nghệ số và hình ảnh động.
Bên ngoài tòa nhà, tác phẩm điêu khắc Letters – Sciences – Arts (Văn chương – Khoa học – Nghệ thuật) được trưng bày, là sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật và triết lý đào tạo đa ngành của Viện Đại học Đông Dương xưa. Các mô hình điêu khắc inox gương của họa sĩ Victor Tardieu và kiến trúc sư Ernest Hébrard được bố trí dọc theo hành lang và sảnh tòa nhà, tạo nên một không gian vừa hiện đại vừa cổ điển, thể hiện sự giao thoa giữa các thời đại và các lĩnh vực sáng tạo.
Họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, giảng viên Trường Khoa học liên ngành và nghệ thuật, ĐHQG Hà Nội, cho biết rằng các tác phẩm trong triển lãm này hòa nhập tuyệt vời với không gian kiến trúc của tòa nhà. Những câu chuyện lịch sử được kể lại qua các tác phẩm nghệ thuật sáng tạo, từ các chi tiết kiến trúc Đông Dương cho đến những hình ảnh đương đại, tạo ra một chuỗi cảm hứng bất tận cho các thế hệ sáng tạo hiện nay.
Triển lãm này không chỉ là sự tri ân đối với các thế hệ thầy cô của Viện Đại học Đông Dương mà còn là lời cảm ơn sâu sắc đến những đóng góp vô giá của họ trong việc tạo nền tảng cho nghệ thuật, mỹ thuật và kiến trúc Việt Nam. Những ý tưởng sáng tạo được nuôi dưỡng tại đây sẽ tiếp tục được phát triển, tiếp nối các giá trị văn hóa truyền thống và mở ra những hướng đi mới trong nghệ thuật đương đại.
Tòa nhà Đại học Tổng hợp không chỉ là nơi lưu giữ những ký ức lịch sử mà còn là không gian lý tưởng để khám phá sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, giữa các lĩnh vực nghệ thuật và khoa học. Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 mang đến một cơ hội tuyệt vời để tòa nhà này được tỏa sáng, là một “thánh đường tri thức” tiếp tục phát triển, tôn vinh nghệ thuật và sự sáng tạo trong tương lai.
